Dijkstra geeft daarmee uitvoering aan de moties die Diederik van Dijk (SGP) en Rosanne Hertzberger (NSC) eind januari indienden. De opdracht van de minister is volgens SGP’er Van Dijk een „belangrijke stap naar een open en serieus gesprek over medische genderbehandeling bij kinderen”.

De SGP zal over de kabinetsreactie in de Tweede Kamer een schriftelijk overleg aanvragen. „Vervolgens kunnen we met de nieuwe minister een debat voeren. Ik hoop oprecht dat het volgende kabinet een voorzichtigere koers zal kiezen. De ontwikkelingen in andere landen bieden daar voldoende aanleiding toe”, aldus Van Dijk.

Nagenoeg alle westerse landen voeren momenteel het debat over transgenderzorg. Daarbij staat de vraag centraal of het goede zorg is om minderjarigen met genderdysforie met puberteitsremmers te behandelen. Kunnen kinderen en jongeren de (langetermijn)betekenis van zo’n behandeling beoordelen? En ook: is het Dutch protocol wetenschappelijk verantwoord?

Opmerkelijk zwak

Minister Dijkstra reageert in haar brief aan de Tweede Kamer ook op de Cass Review, het in april verschenen onafhankelijke Britse onderzoek naar transgenderzorg voor jongeren en naar de wetenschappelijke onderbouwing ervan. De vooraanstaande kinderarts dr. Hilary Cass, die het onderzoek leidde, concludeert dat een medisch traject niet de beste manier is om genderproblemen bij jonge mensen te behandelen en roept daarom op tot „uiterste voorzichtigheid”. Artsen kunnen onmogelijk voorspellen welke kinderen levenslang genderdysforie zullen hebben en bovendien is het wetenschappelijke bewijs voor behandeling met puberteitsremmers „opmerkelijk zwak”, aldus twee belangrijke conclusies van het onderzoek.

Lees ook

Rapport: bewijs voor genderbehandeling Engelse kinderen „opmerkelijk zwak”

Internationaal tekenen zich twee kampen af. Aan de ene kant zijn er de gezondheidsinstanties die blij zijn met Cass’ conclusies en haar nadruk op een holistische benadering en verantwoorde wetenschappelijke basis (zoals het Britse Koninklijk College voor Psychiatrie en de Duitse Medische Assemblee). Aan de andere kant schuiven gezondheidsinstellingen het rapport terzijde, met de verklaring dat de medische genderbevestiging van minderjarigen wetenschappelijk onderbouwd is (zoals de Amerikaanse Academie voor Kindergeneeskunde en de Canadese Vereniging voor Kindergeneeskunde).

Voorstanders van het Dutch protocol worden gesteund door de World Professional Association for Transgender Health (WPATH). In een officiële reactie wijst deze beroepsorganisatie, die wereldwijd toonaangevend is voor de transgenderzorg, de uitkomsten van de Cass Review af.

Toch is een aantal Europese landen inmiddels teruggekomen op de behandeling met puberteitsremmers. Zo hebben het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Finland, Denemarken en Noorwegen het voorschrijven ervan beperkt en stemde in Frankrijk de Senaat vorige week in met een verbod op gendertransities voor minderjarigen.

Struisvogelpolitiek

Vooralsnog verandert de Cass Review niets aan de zorg voor minderjarigen in Nederland. Nederlandse genderklinieken zeggen dat de situatie in het Verenigd Koninkrijk, die Cass onderzoekt, anders is dan in Nederland. Zo verklaart de Amsterdam UMC-genderkliniek –de plaats waar het Dutch protocol rond 1990 is ontwikkeld– dat de meeste van de 32 aanbevelingen die Cass doet „al jaren de praktijk in Nederland” zijn. De kliniek is het er niet mee eens dat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is voor het gebruik van puberteitsremmers, al beaamt ze dat er meer onderzoek naar de langetermijneffecten ervan moet komen.

SGP’er Van Dijk verwijt minister Dijkstra „struisvogelpolitiek”, door te menen dat de Cass Review gaat over de transgenderzorg in Groot-Brittannië en dus niet over die in Nederland. „De bewijsvoering voor puberteitsremmers en hormoonbehandelingen is ook in Nederland niet bekend. Dat geldt ook voor de langetermijneffecten ervan.”

„Juist omdat we zorgvuldig met deze kwetsbare groep moeten omgaan, is een inhoudelijk debat over de beste zorg nodig” - Diederik van Dijk, Tweede Kamerlid SGP

Van Dijk stoort zich verder aan het „opgeheven vingertje” van de minister richting de Tweede Kamer. Hij doelt op Dijkstra’s vermaning aan de Kamerleden om te werken aan „een klimaat van acceptatie en herkenning van transgenderpersonen” en om het debat „met nuance en zorgvuldigheid” te voeren. Van Dijk: „Juist omdat we zorgvuldig met deze kwetsbare groep moeten omgaan, is een inhoudelijk debat over de beste zorg voor hen nodig.”