Kerk & religie Inspiratiebijeenkomst GZB, HGJB en IZB

Andries Knevel: Probeer zachtmoedigheid en vreze uit te stralen

„Wie is de belangrijkste persoon geweest in je geloofsontwikkeling?” Deze vraag stelde Andries Knevel donderdagavond tijdens een inspiratiebijeenkomst over ”geloofsvoorbeelden” in Nijkerk. „Door lezen en ontmoeten ontdekte ik mijn geloofsvoorbeelden.”

Huig de Koning

7 June 2024 08:12

Andries Knevel (op het podium) sprak donderdagavond op een inspiratiebijeenkomst van de bonden GZB, HGJB en IZB in Nijkerk. beeld André Dorst

Gezamenlijk hadden de zendingsorganisatie GZB, de vereniging voor zending in Nederland IZB en de jeugdwerkorganisatie HGJB de avond georganiseerd. De bonden, actief binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), hielden ’s middags afzonderlijk hun ledenvergadering. De inspiratiebijeenkomst daarna stond in het teken van ”geloofsvoorbeelden”.

Knevel, voormalig presentator bij de Evangelische Omroep (EO) en theoloog, begon zijn lezing door een definitie te geven van een geloofsvoorbeeld: „Iemand die een positief en inspirerend voorbeeld is voor anderen door betrouwbaarheid, gedrag en geloof.”

Nadrukkelijk stond Knevel stil bij zijn persoonlijke verhaal. „Door mijn televisiewerk ben ik een aantal jaren lang een bekende christen geworden. Dat is voor mij in toenemende mate lastig geworden.”

Er ontstond een voorbeeld van een christen die met een zekere „gelijkhebberigheid” en assertiviteit in het leven stond, zei hij. Geraakt was Knevel door de tekst 1 Petrus 3:15. Die leerde hem veel over hoe je een voorbeeld kunt zijn. „Ik heb later geprobeerd meer zachtmoedigheid en vreze uit te stralen.”

Bekendheid als christen brengt met zich mee dat je als voorbeeld eigenlijk niet mag vallen, zo gaf de vroegere EO-presentator aan. „Als je valt als voorbeeld dan valt er veel. Je moet opletten wat je zegt en wat je doet.”

„„Als je valt als voorbeeld dan valt er veel; je moet opletten wat je zegt en wat je doet ” - Andries Knevel, voormalig presentatie EO

Apatheïsme

In de huidige samenleving is er sprake van ”apatheïsme”, religieuze onverschilligheid. Ook klinkt steeds meer de vraag of er wel een God is. „Relevantieverlies en transcendentieverlies.” De vraag, aldus Knevel, is in toenemende mate: „Wat heb je eigenlijk aan het geloof?” Ook is er sprake van „eschatologieverlies: „Is er na dit leven nog een hemel of hel?””

Problematisch is in de huidige samenleving een aversie tegen exclusiviteit, zei de theoloog. „We denken met ons allen inclusief en de kerk denkt in toenemende mate ook inclusief. Hebben wij een exclusieve boodschap in een inclusieve cultuur?” Daarbij zijn klassieke Bijbelse noties als genade en verzoening, hemel en hel betekenisloos geworden in de huidige samenleving.

Deze cultuur laat zich kenmerken door „soteriologisch agnosticisme”, aldus Knevel. „We weten niet meer wat heil is. In die context leven wij.”

Drie mogelijkheden

In die context zijn er maar drie mogelijkheden tot communicatie, zo gaf hij aan. „De eerste mogelijkheid is de relatie, de tweede is het voorbeeld en de derde is het internet.” Als voorbeeld van het internet noemde Knevel Jesus.net en GlobalRize. „Onvoorstelbaar hoeveel mensen zij in Nederland en daarbuiten weten te bereiken.”

De rol van het voorbeeld van bijvoorbeeld een jeugdleider is in deze huidige samenleving heel belangrijk geworden, zei hij. Hoe ben je dan een voorbeeld in een seculiere omgeving? Daarvoor gebruikte Knevel de eerste Petrusbrief. „Een christen kan zich onder meer onderscheiden door waarden als barmhartigheid en vriendelijkheid.”

Dat is lastig, zei hij, want daar falen we allemaal in. „Daarnaast is onze cultuur doordrenkt van de christelijke cultuur, dat maakt het lastiger voor ons om ons te onderscheiden. In de cultuur van de Petrusbrief, de Romeins-Griekse cultuur, is die houding onderscheidend, in onze cultuur zijn die waarden veel minder onderscheidend.”

Hebreeën 11

In Hebreeën 11 staan geloofsvoorbeelden, aldus Knevel. „De mannen en vrouwen die ons zijn voorgegaan.” Wie zijn die voorbeelden? „Er zitten er een aantal bij die je nu niet meteen als voorbeeld zou zien. Mensen van vlees en bloed die struikelen en vallen. In onze eerlijkheid mogen wij een voorbeeld van Christus zijn met zachtmoedigheid en vreze.”

Nieuws in beeld