De smaak lijdt er echt niet onder, stellen de fabrikanten en de supermarkten, maar vaak stoppen zij goedkopere ingrediënten in hun producten. De Consumentenbond vindt dat verkeerd. „Als bijvoorbeeld een chocoladepasta een verbeterde receptuur heeft of extra hazelnoten bevat, schreeuwen ze het van de daken, maar nu er minder noten in zitten, houden ze het stil”, zegt een woordvoerder van de bond.

Eerder hield de bond de ‘krimpflatie’ tegen het licht. Daarbij worden verpakkingen kleiner of de inhoud wordt minder, terwijl de prijs hetzelfde blijft.

Bij dit nieuwe onderzoek onderzocht de Consumentenbond zeshonderd producten in supermarkten. Bij een op de vier producten werden er goedkopere of minder ingrediënten gebruikt, terwijl de prijzen hetzelfde bleven of zelfs stegen. „Een beetje stiekem”, vindt de Consumentenbond. Het onderzoek gaat maximaal vijf jaar terug.

Gestegen kosten

De organisatie van fabrikanten FNLI laat in een reactie per mail weten dat de kosten van grondstoffen flink zijn gestegen, evenals de prijzen voor energie, arbeid en verpakkingen. „Dan kunnen producenten ervoor kiezen om die kostenstijgingen door te berekenen en de prijs aanzienlijk te verhogen, óf de prijs voor de consument enigszins gelijk te houden en te kiezen voor een kleinere inhoud. Daarnaast kunnen duurdere en luxere grondstoffen vervangen worden door meer basisgrondstoffen.”

Of dat gebeurt en hoe dat gebeurt is de keuze van diverse leveranciers van levensmiddelen, stelt de organisatie. De FNLI vindt dat fabrikanten transparant moeten zijn over grondstoffen en prijzen: „Dat is ook de standaard”.

„De kwaliteit van een product verslechtert, terwijl je dat als consument niet weet” - Woordvoerder van de Consumentenbond

Alhoewel de fabrikanten en supermarkten zeggen dat de smaak er niet onder lijdt, vindt de Consumentenbond het verkeerd dat „de kwaliteit van een product verslechtert, terwijl je dat als consument niet weet. Het zijn toch de ingrediënten waar het om draait als het gaat om de kwaliteit van het product.” De Consumentbond kreeg van supermarkten te horen dat andere of minder ingrediënten de kwaliteit niet altijd aantasten en dat de prijs daarom ondanks deze verandering hetzelfde kan blijven.

Een voorbeeld is de chocoladepasta Duo Penotti. Daar daalde de hoeveelheid hazelnoten van 7 naar 5 procent. Een ander voorbeeld is de limonadesiroop van supermarkt Plus: het percentage bosvruchten daalde van 19 naar 6.

Minder gehakt

De Consumentenbond denkt niet dat de producten door de andere ingrediënten per definitie minder duurzaam worden. Bij een derde voorbeeld is het product duurzamer: de saus voor pasta bolognese. Daarin stopte supermarkt Dirk geen 18 procent, maar 11 procent gehakt.

Dirk verklaarde tegenover de Consumentenbond dat minder vlees in de saus goed is voor de transitie naar minder vlees eten en meer eiwitrijke plantaardige producten. De Gezondheidsraad raadt sinds kort ook aan minder vlees te eten, maar de Consumentenbond vindt dit „een gelegenheidsargument. Stilzwijgend een flink deel gehakt achterwege laten in een saus waarin je vlees verwacht, noemen wij geen eiwittransitie”.