Wat is de antiwegkijkwet?

De Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), kortweg antiwegkijkwet, verplicht grote ondernemingen vanaf 2027 doorlopend onderzoek te verrichten naar de eigen bedrijfsactiviteiten en die van hun buitenlandse leveranciers. Bedrijven moeten in kaart brengen wat de impact is van hun productie op het milieu en op de mensenrechten. Ook worden ondernemingen verplicht een klimaatplan op te stellen, waarin ze aangeven hoe ze hun bedrijfsmodel en strategie in lijn gaan brengen met het klimaatakkoord van Parijs (maximaal 1,5 graden opwarming).

Waarom is de wet nodig?

Het moet afgelopen zijn met kinderarbeid, slavernij, ontbossing en vervuiling in de productieketen, is de gedachte achter de antiwegkijkwet. Terwijl grote bedrijven in de EU aan strenge eisen op het gebied van milieu en mensenrechten moeten voldoen, kijken ondernemingen weg bij de productie in hun toeleveringsketen. Kinderen in Azië maken onder erbarmelijke omstandigheden en onderbetaald T-shirts. De Europese industrie houdt vervuilende chemicaliënfabrieken buiten Europa draaiende.

Krijgt ieder bedrijf met extra regelgeving te maken?

Onder druk van de lidstaten is de reikwijdte van de wet beperkt. Alleen bedrijven met 1000 werknemers of meer en een omzet in de EU van ten minste 450 miljoen euro vallen onder de regels. Het gaat daarbij om zo’n 5400 bedrijven – ongeveer 0,05 procent van het totaal aantal ondernemingen in de EU.

Die bedrijven worden dus ook aansprakelijk voor misstanden in hun toeleveringsketen. Daardoor zullen hun vaak kleinere leveranciers eveneens met de regelgeving uit de antiwegkijkwet te maken krijgen, is de verwachting.

Welke sancties zijn er bij het niet-naleven van de regels?

Als blijkt dat bedrijven misstanden in hun productie niet aanpakken, kunnen er torenhoge boetes volgen. Zo’n boete bedraagt bij een zware overtreding ten minste 5 procent van de wereldwijde omzet van het bedrijf in het voorgaande boekjaar.

Als een onderneming die boete niet betaalt, zal de naam van het bedrijf en de aard van de inbreuk in een openbare verklaring worden bekendgemaakt. Iedere lidstaat zal om die reden een autoriteit instellen die sancties mag opleggen aan ondernemingen die de regels niet naleven.

Waarom zijn Duitsland, Frankrijk en Italië tegen de antiwegkijkwet?

Onder druk van grote ondernemingen zwakten de lidstaten de antiwegkijkwet in maart af. Duitsland, Frankrijk en Italië waren in eerste instantie bang dat de antiwegkijkwet ondernemingen met extra bureaucratie zou belasten. Daardoor zou de concurrentiepositie van Europese bedrijven verslechteren. Door versoepelingen die de drie landen hebben geëist, gaan de regels niet gelden voor bedrijven met 250 werknemers of meer en een jaaromzet van ten minste 40 miljoen euro –zoals oorspronkelijk het Commissievoorstel was–, maar alleen voor de heel grote ondernemingen.

Deze week stemde het Europees Parlement in met meer regulering voor het bedrijfsleven. Wat is er besloten?

Woensdag ging het Europees Parlement ook akkoord met een regeling die de hoeveelheid verpakkingsafval moet terugdringen. De hoeveelheid gerecycled verpakkingsmateriaal wordt opgevoerd, de hoeveelheid lucht in verpakkingen verminderd en grote verpakkingsformaten worden verboden.

Een dag eerder stemden Europarlementariërs in met de ”recht op reparatie-richtlijn”, waarmee producenten van smartphones, wasmachines, stofzuigers en vaatwassers worden verplicht hun producten te repareren als de klant daarom vraagt, en de ecodesignrichtlijn, die bedrijven verplicht producten zo te ontwerpen dat ze goed gerecycled kunnen worden.