”Île de beauté”, noemt men Corsica ook wel, het eiland van de schoonheid. Maar het eiland en de Franse regering hebben sinds de jaren 70 een nogal moeizame relatie. Keer op keer vroegen de Corsicanen om meer autonomie; Parijs bleef weigeren. Die frictie zorgde tientallen jaren lang voor gewelddadige protesten op het eiland.

Maar de eerste stap naar meer vrijheid is nu eindelijk gezet. Met een grote meerderheid stemde het Corsicaanse parlement vorige week voor de tekst van een grondwetswijziging, die Corsica een ”autonome status binnen de Republiek” geeft.

Corsica blijft gewoon deel van Frankrijk, verzekerde de Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin het Corsicaanse parlement. Wel krijgt het eiland met 350.000 inwoners meer vrijheid om wetten uit Parijs aan te passen.

Meer erkenning

Zo mag het, na de grondwetswijziging, eigen regels maken over erfrecht, stadsplanning, gezondheidszorg en onderwijs. Verder krijgen de Corsicaanse geschiedenis, cultuur en taal meer erkenning. Zo mogen scholen meer uren per week besteden aan de Corsicaanse taal. Ook komen er mogelijk strengere regels tegen land- en woningspeculatie. „Zulke speculatie treft Corsica harder, omdat de ruimte schaars is”, zegt Gilles Simeoni, voorzitter van de Corsicaanse regionale raad.

De stap is een succes voor de luidruchtige Corsicaanse onafhankelijkheidsbeweging. Die botste vooral tot de eeuwwisseling vaak met de vanuit Parijs bestuurde politie. De woede laaide in 2022 weer op, toen de onafhankelijkheidsactivist Yvan Colonna werd aangevallen in zijn Franse cel en stierf. Colonna zat een levenslange celstraf uit voor de moord op de pro-Parijse bestuurder Claude Erignac in 1998. Pas vijf jaar na Erignacs dood werd de voortvluchtige Colonna gevonden, als zonderlinge herder op het eiland. In de tussentijd was de activist voor de Corsicaanse onafhankelijkheidsbeweging een symbool van verzet geworden.

Dat Colonna stierf onder Frans bewind leidde tot een nieuwe protestgolf op het eiland. Duizenden demonstranten marcheerden door dorp en stad en scandeerden de zin ”Statu Francese Assassinu” (de Franse staat is een moordenaar).

Een herhaling van de gewelddadige geschiedenis wil Corsica niet meer, zei Paulu Santu Parigi, de eerste Corsicaanse nationalist in de Franse senaat, na de rellen in 2022. Ook de Franse president Emmanuel Macron beloofde eind 2023 de „sombere bladzijde” om te slaan door het eiland meer vrijheid te geven. Maar autonoom is niet hetzelfde als volledig onafhankelijk. Frankrijk blijft de macht houden over de politie, het leger en de rechtspraak.

Omstreden

In Frankrijk zelf is de gewenste nieuwe status van Corsica omstreden. Het parlement moet nog stemmen over het plan. Het Franse lagerhuis zal vermoedelijk schoorvoetend instemmen, maar de senaat is een grotere hobbel. De meerderheid van conservatieve Republikeinen daar is behoorlijk kritisch over de macht die Corsicaanse politici krijgen onder de nieuwe status.

Andere Franse onafhankelijkheidsbewegingen zullen jaloers naar de nieuw verworven vrijheden kijken. Maar in de Elzas of Bretagne is de situatie ook anders, zei staatsrechtwetenschapper Wanda Mastor tegen France Culture in 2022. „Daar won de autonome partij de verkiezingen niet tweemaal op rij, met een overweldigende meerderheid.”

Corsica blijft gewoon deel van Frankrijk