Een flink deel van de trekkende diersoorten op aarde heeft het moeilijk, waarschuwen onderzoekers in een maandag verschenen VN-rapport. Ze vragen in het bijzonder aandacht voor de sterke achteruitgang van beschermde trekkende vissen, waaronder steuren, haaien en roggen. De vissoorten die onder het speciale VN-verdrag voor migrerende soorten vallen, worden vrijwel allemaal in hun voortbestaan bedreigd.
De omvang van 176 vissenpopulaties die voortdurend worden gemonitord, is volgens het rapport met 90 procent gekelderd in een halve eeuw. De auteurs wijzen diverse oorzaken aan voor de neergang, met overbevissing als grootste boosdoener. Ook onbedoelde bijvangst in de visserij zien de onderzoekers als belangrijke factor. Ze wijzen verder op het fenomeen „fantoomvisserij”, waarmee ze bedoelen dat vissen en andere zeedieren verstrikt raken in achtergelaten netten of fuiken.
Voor zoetwatervissen zijn dammen in rivieren het grootste obstakel voor hun natuurlijke trekgedrag, dat belangrijk is voor de voortplanting. Van de langste rivieren ter wereld, van meer dan 1000 kilometer, is slechts 37 procent over de gehele lengte goed te passeren. De rest heeft dammen en andere infrastructuur die trekvissen in de weg zitten.
Het verdrag van Bonn, dat migrerende soorten beschermt, stamt uit 1979. Volgens de opstellers van het rapport is het inmiddels toe aan een uitbreiding. Zo’n vierhonderd soorten die van gebied naar gebied trekken, maar niet onder het verdrag vallen, „verdienen meer aandacht”, schrijven ze.
Bijna een vijfde van de soorten die op de lijsten van het verdrag staan, wordt tegenwoordig met uitsterven bedreigd. Een veel groter aandeel van 44 procent heeft te kampen met een afnemende populatie. Daardoor kunnen in de toekomst meer soorten in de gevarenzone komen. Los van te veel visserij en jacht zien de onderzoekers verlies en versnippering van leefgebieden en klimaatverandering als grote bedreigingen.
Voor grofweg de helft van de beschermde zoogdieren en driekwart van de vogelsoorten zien de onderzoekers overigens geen problemen opdoemen. Een van de soorten waar het nu goed mee gaat, is de bultrug. Die werd vroeger door de jacht bedreigd, maar tegenwoordig leven naar schatting 80.000 van deze dieren in het wild.
Het rapport wordt besproken in Samarkand. In de stad in Oezbekistan wordt deze week een conferentie gehouden voor alle partijen die zijn aangesloten bij het verdrag. Daaronder zijn ook Nederland en de rest van de EU.
