„De groei van extremisme is een serieuze bedreiging voor de stabiliteit en de publieke veiligheid van ons land”, hield Poetin zijn gehoor van meer dan duizend genodigden in het Kremlin voor. „Ik bedoel in eerste instantie degenen die met fascistische en extremistische slogans en symbolen pogroms organiseren en burgers slaan.”

Vervolgens beschuldigde hij de politie en het openbaar ministerie niet effectief op te treden tegen de daders. Hij riep hen op rechts-extremisme net zo hard aan te pakken als de maffia. „Zij opereren immers als georganiseerde misdaadgroepen”, aldus de president.

Poetins openlijke erkenning dat er sprake is van snel toenemend geweld tegen buitenlanders op racistische gronden, kan als revolutionair worden betiteld. Tot nu toe bagatelliseerden de Russische autoriteiten het optreden van de skinheads. Het zou slechts om „hooliganisme” van voetbalsupporters gaan.

Een dag eerder nog had de meerderheid van de Doema een voorstel om het skinheadprobleem op de agenda te zetten als irrelevant weggestemd. Maar nu heeft Poetin hen alsnog gedwongen zich over dit probleem te buigen.

Direct na Poetins toespraak verklaarde de minister van Justitie, Joeri Tsjaika, al een wetsvoorstel ter bestrijding van extreem rechts klaar te hebben. Dit voorziet in harde maatregelen tegen zowel de plegers van racistisch geweld als de organisaties die hen hiertoe aanzet.

Volgens uiteenlopende schattingen zijn er enkele tienduizenden jongeren in Rusland actief in extreem rechtse bewegingen. Vooral de afgelopen maanden zijn ze opvallend actief geworden. Alleen al de eerste drie maanden van dit jaar zijn er meer dan 110 slachtoffers van dergelijk geweld met verwondingen opgenomen in het ziekenhuis. Ten minste acht van hen overleefden de aanvallen niet.

De skinheads zijn in alle delen van Rusland actief en richten zich in eerste instantie op etnische minderheden uit de Kaukasus en Centraal-Azië. Onder de slachtoffers bevinden zich echter ook burgers uit Aziatische en Afrikaanse landen. Hun ambassades hebben al regelmatig klachten ingediend over de mishandeling van hun burgers op racistische gronden. Maar tot nu toe had dit nauwelijks effect.

De afgelopen weken hebben de skinheads hun jachtterrein aanzienlijk verbreed. Ook personeel van westerse ambassades hoort nu openlijk toe hun doelen. In een recent aan de ambassades rondgestuurde e-mail verklaarden een skinheadgroep de oorlog aan „alle” buitenlanders. „Wij zullen alle buitenlanders doden die we op Hitlers verjaardag tegenkomen (zondag, KO). Rusland is voor de Russen.”

De in Moskou residerende ambassades hebben deze week bij monde van de Zweedse ambassadeur de Russische autoriteiten dringend opgeroepen maatregelen te nemen. Dat heeft inderdaad effect gehad.

De Russische hoofdstad wemelt inmiddels van politiemensen en troepen van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Vanwege de geboortedag van Adolf Hitler vandaag zullen zij vooral gestationeerd worden op locaties waar zich gewoonlijk veel buitenlanders ophouden.