Een inwoonster van Amsterdam ergert zich aan het klokgelui van de Westerkerk en roept haar buren op om een klacht in te dienen. Op X reageren mensen woedend op haar actie.
Elk kwartier, dag en nacht, galmt het geluid van de klokken van de Westerkerk door de straten van de Jordaan in Amsterdam. En dat al vierhonderd jaar. Het afgelopen jaar bleef het stil in verband met de renovatie van het godshuis.
Een omwonende kan deze rust wel waarderen en deed een briefje –in het Engels– bij haar buren door de bus. Daarin schrijft ze dat zij en haar partner ruim twee jaar in de buurt wonen en dat het klokgelui hen ’s nachts uit hun slaap houdt. Daarom diende ze een klacht in bij het stadsbestuur in, maar die gaf aan pas in actie te komen als er meer klachten binnenkomen.
De briefschrijfster roept daarom haar buren op om ook te klagen bij het stadsbestuur over het gebeier. „Zodat we met z’n allen kunnen genieten van de schoonheid van de kathedraal zonder de hinder van het lawaai.”
Een buurtbewoner, verslaggever voor De Telegraaf, plaatste het briefje op X, het voormalige Twitter. Hij heeft weinig begrip voor de actie en is juist blij met het klokgelui. „Het geeft een vertrouwd thuisgevoel. Wil graag dat het terugkomt.”
Geen kathedraal
Het bericht wordt massaal op sociale media gedeeld en de reacties zijn niet mals. „De arrogantie van deze expats. Ik ga in Frankrijk bv toch ook niet eisen dat lokale gebruiken moeten stoppen? De verwaandheid, de hooghartigheid”, schrijft Marcus Breets. „Er ruim twee jaar wonen en nog niet weten dat de Westerkerk geen kathedraal is. Het is een Protestantse Kerk…”, aldus Dirk de Vries. Susan Smit zegt: „Expats klagen altijd over de klokken van de Westertoren, maar Jordanezen zullen nooit toestaan dat ze hun zin krijgen.”
En Pfff schrijft: „Laten die verwaande niet Amsterdammers eens ‘het achterhuis’ lezen en begrijpen dat het verstillen van deze klok veel meer omvat. Anne Frank schreef veel troost toe aan juist de constante factor van het geluid van de klok. Mokum Allef behoudt je geschiedenis.”
De buurtbewoonster is „ongelooflijk geschrokken” van de reacties, zegt ze in De Telegraaf. Ze had zich niet gerealiseerd hoe gevoelig het ligt bij Amsterdammers als iemand aan ’hun’ geliefde Westertoren komt. „Ik wilde niemand pijn doen of iets opdringen, er alleen maar over van gedachten wisselen.”
Het stadsdeel Centrum heeft geen formele klachten binnengekregen en zal geen actie ondernemen, zegt een woordvoerder in het Parool. „In het verleden heeft de politiek eventuele overlast altijd minder zwaar gewogen dan de historie van het luiden en de culturele waarde voor veel Amsterdammers. Zo heeft in 2006 het toenmalig stadsdeelbestuur besloten het carillon in de nacht door te laten spelen.”
In 2019 leidde het klokgelui van de Westertoren eveneens tot ophef. Een een expat verzocht de gemeente om, het liefst tussen middernacht en zes uur ’s ochtends, de klokken „op stil” te zetten, omdat ze zijn nachtrust verstoorden.
Petitie
Ook in andere plaatsen ervaren mensen overlast van het gelui van kerkklokken. In het dorp Ten Boer besloot de gemeente Groningen, waar het dorp onder valt, daarom de klok ’s nachts te laten zwijgen. Overdag klinken alleen de slagen op de hele en halve uren, zonder melodie. Dat stuitte op verzet van Ten Boersters die hechten aan gebeier. Bijna driehonderd mensen tekenden de afgelopen weken een petitie vóór het luiden van de kerkklok.
In Zaanstad mag de klok van de rooms-katholieke Sint-Maria Magdalenakerk van de gemeente tussen 23 en 7 uur ’s nachts niet meer geluid maken dan 60 decibel, aan de gevel gemeten. Ook andere klokken in de stad moeten ’s nachts zachter slaan als er geklaagd wordt.
Na een klacht van een vrouw in Bussum besloot de kerkenraad van de Wilhelminakerk vorig jaar de klok niet meer te luiden tussen 23 en 7 uur. Klachten over het luiden van kerkklokken in Liessel en Berg en Terblijt hadden in 2021 geen effect en de klokken bleven luiden.
Ene Sarah uit Utrecht gaf in 2019 aan op X dat ze ondanks dubbel glas en professionele oordopjes „weer gewekt was door het oeverloze en veel te luide getingel van het carillon van de Dom”.
Ze kreeg een scherpe reactie van de gemeente Utrecht. „Hoi Sarah, de Dom staat er al een tijdje. De binnenstad heeft zijn eigen unieke lusten en lasten. Dit is voor jou een last. Dat zul je voor lief moeten nemen als je in de binnenstad wilt wonen.”
Overigens gaat het in al deze gevallen om het luiden van de kerkklok voor het aanduiden van de tijd. Het luiden van de klok voor kerkdiensten en begrafenissen mag niet verhinderd worden omdat dat ingaat tegen de vrijheid van godsdienst – maar er kunnen wel gemeentelijke bepalingen gelden voor de duur en het geluidsniveau van het klokgelui.
