Met het vertrek per 1 mei van burgemeester B. B. M. van der Hart van Oud-Beijerland heeft de Hoeksche Waard straks geen enkele benoemde burgemeester meer. Eind januari ging in Binnenmaas de enige andere overgebleven ”vaste” collega, C. Oversier, met de VUT. Met zijn 58 jaren veruit de jongste. Het heeft allemaal te maken met de slepende herindelingskwestie die de Hoeksche Waard al een paar jaar boven het hoofd hangt.

Deze week maakte de provincie bekend nog wat vragen te hebben en een definitief besluit tot 1 juli uit te stellen. Het lijkt de bestuurlijke slagkracht niet ten goede te komen. „Een blamage”, oordeelt H. Kwakernaat van de Klankbordgroep Herindeling Hoeksche Waard en raadslid namens Strijens Belang. „De provincie moet nu echt snel duidelijkheid geven. Dit heeft iets weg van de middeleeuwse strijdtactiek: omsingel de tegenstander en honger ’m uit.”

Het herindelingsdossier heeft voor talloze hoofdbrekens gezorgd, zowel bij de provincie als de gemeenten. Voor de vruchtbare klei en de open ruimten in de Hoeksche Waard is altijd al veel belangstelling. De plannen varieerden de afgelopen decennia van een vliegveld bij Korendijk tot een slibdepot met gifgrond bij Strijensas. In 2002 kwam de provincie met plannen tot een gemeentelijke herindeling in de Hoeksche Waard. De reden, volgens de provincie: de zes losse gemeenten kunnen complexe vraagstukken in de toekomst niet aan. Destijds was nog niet precies duidelijk waar het om ging. Inmiddels is dat wel duidelijk: de provincie, met op de achtergrond de stadsregio Rotterdam, had het oog op het eiland laten vallen om er grootschalige bedrijventerreinen, glastuinbouw en woningbouw te vestigen.

In de Hoeksche Waard stak na het bekendmaken van de plannen een storm van protest op. Niemand zit te wachten op het volbouwen van het gebied, vooral niet omdat de Hoeksche Waard een van de laatste groene en open gebieden in een verstedelijkt gebied rond Rotterdam en Dordrecht is.

In een volksraadpleging eind 2003 met een zeer hoge opkomst liet de bevolking zich ondubbelzinnig uit: bijna 90 procent is tegen herindeling. Na veel heen en weer praten besloot de provincie eind januari 2004 tot een adempauze: de zes gemeenten kregen een lijst met 26 punten waaraan ze moesten voldoen om herindeling van het lijf te houden. Er diende een vorm van niet-vrijblijvende samenwerking gevonden te worden waar de provincie mee kon leven.

Daardoor, maar ook door de alsmaar toenemende druk van buitenaf op de open ruimte groeit de laatste jaren het besef dat samenwerking binnen de Hoeksche Waard hard nodig is. Om aan de eisen van de provincie tegemoet te komen werd als een verdere uitwerking van de Hoekschewaardse samenwerking de Commissie Hoeksche Waard (CHW) opgetuigd. De CHW gaat uit twee collegeleden per gemeente en een voorzitter bestaan. Die moeten zich buigen over gemeenteoverstijgende vraagstukken zoals ruimtelijke ordening, ruimtelijke inrichting, economie, infrastructuur, volkshuisvesting, landschap en recreatie.

Adviesbureau Capgemini hield de CHW voor de provincie tegen het licht. Op grond daarvan stelde Zuid-Holland deze week dat het de goede kant opgaat, maar dat er nog wel vragen zijn. Want wat nu, als één gemeente dwarsligt, zo vraagt de provincie zich af. Tenslotte geven de afzonderlijke gemeenten hun zelfstandigheid niet op en kunnen ze besluiten een advies van de CHW naast zich neer te leggen.

De Klankbordgroep Herindeling Hoeksche Waard, die tegen de herindeling is, heeft zijn conclusie echter al klaar. „Dit is gewoon traineren, de eisen die de provincie stelt zijn buiten proporties, in feite concludeert ook Capgemini dat er in de Hoeksche Waard absoluut geen draagvlak is voor herindeling”, aldus voorzitter H. Kwakernaat. „Je krijgt het gevoel dat men hoge drempels opwerpt om daarmee gewoon op een herindeling aan te sturen. Zo van: zie je wel, ze komen er niet uit, dus herindelen.”