Het idee voor zo’n wet kwam er na klachten dat journalisten en mediabedrijven in sommige EU-lidstaten onder druk werden gezet door hun overheid. Dat was onder meer het geval in Hongarije en Polen. Ook in Griekenland werden schandalen blootgelegd over het gebruik van spionagesoftware om journalisten af te luisteren.

De wet, die nog officieel door de lidstaten en het EU-parlement moet worden goedgekeurd, beperkt onder meer de mate waarin overheden journalisten kunnen surveilleren.

Ook voor sociale mediaplatformen zal de zogenaamde „European media freedom act” gevolgen hebben. Die zullen niet zonder eerdere kennisgeving content van journalisten van het platform kunnen verwijderen. Mediabedrijven zelf zullen meer transparantie moeten bieden over hun eigenaarschap en over overheidsadvertenties.

„Het akkoord bevestigt de positie van de EU als wereldleider op het gebied van de bescherming van journalisten. Democratie kan niet bestaan zonder mediavrijheid, onafhankelijkheid en pluraliteit”, reageerde de Spaanse minister van Cultuur, Ernest Urtasun i Domènech. Spanje is momenteel voorzitter van de Raad van de EU.

Eerder had de Hongaarse premier Viktor Orbán zijn tegenstand tegen de wet uitgesproken. In oktober zei Orbán op X dat het wetsvoorstel „tegen vrijheid inging”. X-eigenaar Elon Musk reageerde goedkeurend op dat bericht met „absoluut”.