Hoewel fossiele brandstoffen het grootste deel van de wereldwijde CO2-uitstoot veroorzaken, hebben drie decennia aan klimaatconferenties nooit eerder tot een oproep geleid om er uiteindelijk mee te stoppen. In de beoogde eindtekst die de voorzitter woensdagochtend naar buiten bracht, gebeurt dat wel, al laten de bewoordingen ruimte voor verschillende interpretaties.

„Helaas ontbreekt een simpel en duidelijk uitfaseren van alle fossiele brandstoffen in de tekst”, zegt De Zeeuw. Ook noemt hij het „zorgwekkend” dat volgens hem „de deur open wordt gezet voor gevaarlijke schijnoplossingen, zoals het afvangen van CO2 en zogenoemde ‘transitiebrandstoffen’ wat gewoon fossiel aardgas kan zijn”.

Klimaatdenktank E3G ziet ook nog mazen in de tekst, die alleen gaat over een transitie weg van fossiele brandstoffen „in energiesystemen”. Dat laat dus ruimte voor het gebruik ervan in transport en bijvoorbeeld ook voor de productie van plastics en kunstmest. „Deze tekst kan een mislukking in Dubai misschien voorkomen, maar het voorkomt nog geen rampspoed voor de planeet”, stelt Tom Evans van de denktank.

Ondanks de kritiek ziet ook E3G het als een „duidelijk signaal” dat fossiele brandstoffen eindelijk worden benoemd.

Op eerdere klimaattoppen gingen de eindteksten minder ver dan deze. In Glasgow (2021) werden landen in de slottekst voor het eerst opgeroepen tot het „afbouwen” van steenkoolgebruik waarbij de broeikasgassen niet worden afgevangen. Over olie en gas stond toen niks in de eindverklaring.

Op de top die in 2022 volgde in het Egyptische Sharm-el-Sheikh ging het vooral over het vergoeden van klimaatschade in armere landen. Over het voorkomen van nog meer klimaatverandering door de uitstoot van broeikasgassen te verlagen werden toen nauwelijks afspraken gemaakt.