Grote afwezige was Donald Trump, de koploper in de peilingen. Die zegt steeds geen trek te hebben in deelname aan „zinloze debatten waar het niet gaat om de grote problemen, maar uitsluitend om elkaar vliegen af te vangen”. Op sociale media schreef hij: „De mensen weten al wie ik ben en hoe succesvol mijn presidentschap was.”

Dat neemt niet weg dat tijdens het debat, meer dan voorgaande keren, Trump zelf wel onderwerp van gesprek was. Alle vier de kandidaten namen afstand van hem.

Het meest terughoudend daarin was Ron DeSantis. Die vroeg zich wel af: „Wat moeten we met iemand van bijna tachtig die dreigt te worden opgesloten?” Hij zei dat Trump wel ferme woorden spreekt, maar de meeste van zijn beloftes niet waarmaakt. „Hij had beloofd het moeras (Washington, WBK) uit te baggeren, maar dat heeft hij niet gedaan. Hetzelfde geldt voor zijn belofte om Mexico te laten betalen voor de grensmuur.”

Anderen trokken feller van leer tegen de voormalige president. Die had juist woensdag gezegd zich nooit te zullen gedragen als dictator, zoals de meesten vrezen. Hij beloofde zich aan de wet te houden, „behalve op de dag van mijn aantreden”.

Nikki Haley was meer uitgesproken dan DeSantis. Ze zei: „We moeten de chaos stoppen, maar je kunt de Democratische chaos niet verslaan met Republikeinse chaos. En dat is wat Donald Trump ons biedt. Mijn aanpak zal anders zijn. Geen drama. Geen vendetta’s.”

Het felst over de oud-president was Chris Christie. Hij noemde Trump „een dictator” en „een pestkop” en verweet de andere drie kandidaten dat niet hardop te durven zeggen. „Misschien om hun ambities voor de toekomst veilig te stellen”, was zijn vileine suggestie. „Laat ik het duidelijk stellen. Trumps gedrag is onaanvaardbaar. Hij is ongeschikt. Hij is er alleen maar op uit wraak te nemen op iedereen die hem heeft tegengesproken. Hij geeft niets om het Amerikaanse volk. Het is eerst en alleen: Donald Trump.”

Tijdens het debat werden over en weer tal van venijnige opmerkingen gemaakt. Daarbij lag vooral Haley onder vuur, omdat zij stijgt in de peilingen. DeSantis zei dat hij „de Republikeinen beu was die niet bereid zijn op te staan en terug te vechten tegen wat links dit land aandoet”. Hij beschuldigde Haley ervan toe te geven „elke keer dat links achter haar aan komt, elke keer dat de media achter haar aan komen”. Bovendien verweet DeSantis haar zich te verzetten tegen een verbod op transgenderchirurgie en een „liefdesbrief” te hebben gestuurd naar de Chinese ambassadeur toen ze nog gouverneur van South Carolina was, in een poging Chinese bedrijven over te halen naar de staat te verhuizen. Haley kwam op beide beweringen terug.

De meest venijnige kritiek op Haley kwam van de zakenman Vivek Ramaswamy. Hij noemde haar de „enige persoon die fascistischer is dan het Biden-regime”. Dat waren overigens niet de enige diskwalificaties die Haly zich moest laten welgevallen. Ze werd uitgemaakt voor „fascist, dom, corrupt, leugenaar, elitair en speelpop van Wall Street”. Toch bleef ze lachen. Ze leek zich te realiseren dat wanneer je in het debat de meest klappen krijgt, je daardoor het middelpunt bent. „Ik geniet van de aandacht”, zei ze. „Bedankt, jongens.”

Ook zakenman Ramaswamy, die Trump door dik en dun blijft steunen, werd scherp onder vuur genomen. Christie beet hem toe: „Dit is het vierde debat waarin je in de eerste twintig minuten zou worden verkozen tot de meest irritante klaploper in Amerika. Houd dus even je mond.”