Minister Van der Hoeven en staatssecretaris Rutte, beiden van Onderwijs, stellen dat voor in een notitie over de toekomst van het hoger onderwijs. Daarin staan de contouren voor een nieuwe Wet op het hoger onderwijs en onderzoek (WHW). De wet moet in 2007 in werking treden.

De overheid zal fusies tussen hogescholen en universiteiten niet stimuleren, maar ook niet belemmeren. Er zijn in het land al verschillende initiatieven voor samenwerking, bijvoorbeeld tussen de Hogeschool Windesheim te Zwolle en de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Het onderscheid tussen hogescholen en universiteiten blijft in de nieuwe WHW vooralsnog gehandhaafd. Veel andere Europese landen kennen het onderscheid niet. De bewindslieden wachten op een nieuwe Europese classificatie.

Kern van de notitie, die de bewindslieden maandag naar de Tweede Kamer stuurden, is dat hogescholen en universiteiten meer vrijheid krijgen om hun eigen onderwijs te organiseren. De regering wil de huidige afgebakende opleidingenstructuur met faculteiten afschaffen. Dat is te knellend voor de instellingen.

De overheid wil een nieuwe structuur met „domeinen.” Daarbinnen mogen de instellingen zelf vorm geven aan opleidingen. De domeinen zullen kleiner zijn dan de huidige faculteiten. Erkenning en subsidiëring geschiedt straks op het niveau van de domeinen. Dat gebeurt nu per opleiding. Door de nieuwe structuur verdwijnt er veel administratieve rompslomp, zo verwachten de bewindslieden.

Van der Hoeven en Rutte willen in principe alle universiteiten verzelfstandigen. Op dit moment staan er drie van de dertien op eigen benen. De overige zijn rijksuniversiteit. De relatie met de overheid legt de instellingen te veel beperkingen op, vindt het kabinet.

De bewindslieden zien af van het voornemen het bindend studieadvies uit te breiden naar de hele studie. Nu kan een universiteit of hogeschool een slechte student in het eerste jaar wegsturen. De studentenbonden waren fel tegen een bindend studieadvies gedurende de hele studie.