Deze week lekten er berichten uit over het feit dat Israëlische soldaten in een zesde-eeuwse synagoge in Gaza de Naam van de Allerhoogste hebben aangeroepen. Eerder werd in deze antieke synagoge een mozaïek van koning David met Hebreeuwse inscriptie gevonden.

De Joodse historie in Gaza gaat terug tot ver voor de jaartelling. Met enige regelmaat werd de gemeenschap verjaagd, maar verder was de Joodse presentie in Gaza redelijk continu. Tot in 1929 althans. Dan verdwijnt de hele Joodse gemeenschap van Gaza als resultaat van de tragische Arabische opstand tegen de Joden.

In 1948 zeggen de Britten hun mandaat op, en de oprichting van Israël volgt. De Arabische wereld verzet zich, vluchtelingencrises aan Joodse en Arabische zijde ontstaan, drie oorlogen volgen en een reeks internationale verdelingsplannen, alle getorpedeerd door de Arabische leiders, die uiteindelijk hun toevlucht zoeken in terreur en guerrilla.

Hoe dat bovenstaande er in Gaza uitzag? Egyptisch bewind van 1948 tot 1967, Israëlisch bewind van 1967 tot 1993 –Israël laat in die tijd weer Joden in de Gazastrook wonen, met name in de uiterste zuidhoek– en vervolgens Palestijns bewind vanaf 1993 tot op heden; vanaf 2005 in de gehele Gazastrook en op alle vlakken, en vanaf 2007 onder leiding van Hamas.

De vervallen oude synagoge van Gaza wordt in 1965 weer opgegraven. Er bidden was echter een ingewikkelder verhaal.

Vanaf de jaren 80 speelt Gaza steeds meer een centrale rol in de opkomst van Palestijns activisme en terreur. In diezelfde tijd wordt Hamas opgericht. Al die zelfmoordaanslagen, lynchpartijen, opgeblazen bussen en raketbeschietingen? Grotendeels het werk van Hamas, dat zich steeds sterker verankert in Gaza.

Sindsdien probeert Israël op verschillende manieren van die erger wordende terreur af te komen: het overdragen van het bestuur, het terugtrekken uit Gaza, aanvallen op en arresteren van strijders en leiders, beperking van invoer en uitvoer van personen en middelen enzovoort. Om de haverklap is het echter weer raak, tot en met de zwarte sjabbat.

Drie lessen uit het voornoemde: 1) Dat er eindelijk weer gebeden kon worden in de oude synagoge is bijzonder 2) Joden zijn geen nieuwkomers in deze buurt 3) Hamas werd niet gek door het grenshek en wilde daarom Joden doden. Het grenshek is er omdat Hamas gek is en Joden wil doden.

Onze correspondente in Israël, Jeannette Gabay-Schoonderwoerd, houdt een dagboek bij vanuit haar woonplaats Afik, in het noorden van Israël. Deel 21.