Het is niet alleen een typisch Johannesburgs fenomeen, ook in de halfwoestijn, de Karoo, in de Kaap kan het spectaculair onweren. Dat is vooral ’s nachts in de diepe duisternis iets wat je je leven lang niet meer zult vergeten, zó machtig en indrukwekkend dat je ademloos kijkt naar al dat geweld in de lucht. De scherpe inslagen, het langzaam wegroffelen van harde donderuitbarstingen maken dat je je heel klein voelt. Een landje als Lesotho, geheel ingeklemd tussen Zuid-Afrikaans grondgebied, staat bekend als onweerland.

De onstuimige buien zijn niet alleen spectaculair maar ook gevaarlijk, zelfs levensgevaarlijk. In Zuid-Afrika alleen al worden jaarlijks tegen de 1000 mensen door de bliksem getroffen, van wie er gemiddeld 113 het niet overleven. De laatste weken was het weer raak. In de Karoo verloor een jonge vrouw op één avond haar verloofde en haar moeder toen zij in het open veld door een bliksemstraal werden geraakt. De vrouw kwam met de schrik vrij. Diezelfde dag stierf een man op een golflinks in Pretoria toen hij door het onweer werd overvallen en niet op tijd kon schuilen.

Het is inderdaad opvallend hoe vaak golfers door de bliksem worden getroffen, voornamelijk omdat ze gaan schuilen onder hoge bomen, het onverstandigste wat je kunt doen. Beter is om gewoon op de grond te gaan liggen of, als die binnen bereik is, in de auto te gaan zitten dan wel een huis of gebouw binnen te gaan.

De huidige Zuid-Afrikaanse kampioen golfen, Retief Goosen, werd op 15-jarige leeftijd op de golfbaan -waar anders- door de bliksem getroffen. De schicht raakte hem in zijn been, waardoor hij nog steeds een beetje mank loopt. Maar hij heeft het overleefd, en hield er kennelijk geen angst voor golfbanen aan over.

Ook dieren zijn vaak het slachtoffer van onweer. In Centurion, tussen Johannesburg en Pretoria, gingen begin januari bij een onweersbui 27 drachtige koeien schuilen onder een hoge boom. De boom werd getroffen, alle beesten kwamen om. In de Karoo worden soms hele kudden schapen in één avond weggevaagd door de bliksem.

In Zuid-Afrika, met name in Gauteng, de provincie rond Johannesburg, de Karoo en de grote steden daaromheen moeten huizen en gebouwen aan strikte anti-onweerbepalingen voldoen. In de wetgeving is vastgelegd dat naast huizen met rieten daken hoge bliksemafleiders moeten staan. Gebeurt dat niet, dan weigert de verzekering bij inslag de schade te betalen. Het gevolg is dat schilderachtige landhuizen met rieten daken worden ontsierd door lelijke hoge masten die hoog uitsteken boven de daken.

Maar zelfs met die storende bliksemafleiders kunnen dergelijke huizen worden getroffen, zoals recent gebeurde met een honderd jaar oud huis in Johannesburg, met rieten dak en de legale afleider ernaast. De bliksemschicht passeerde gewoon de afleider en boorde zich in het rieten dak, dat onmiddellijk vlam vatte. het huis brandde tot de grond toe af. De verzekeringsmaatschappij dekte de schade, want de bliksemafleider bleek aan alle voorschriften te voldoen. Hij had alleen niet gewerkt.

Zuid-Afrikaanse wetenschappers weten zo langzamerhand, na jaren van studie, alles van het plaatselijke onweer af. Zij kennen het antwoord op de vraag waarom het vooral in Johannesburg en omstreken en in de Karoo zo hard onweert. Dat komt, zeggen ze, vanwege al het metaal dat in de grond zit. Goud in Gauteng en ijzer, koper en andere metalen onder het zand in de Karoo.

Als iemand door de bliksem wordt getroffen, kan er een elektrische spanning in zijn lichaam overslaan van 10.000 volt. Het hangt af van de weg die de spanning door het lichaam volgt of de schicht dodelijk is of niet: gaat hij via het hart, dan is de getroffene op slag dood en ook een directe inslag in het hoofd is fataal. In bijna alle andere gevallen zijn brandwonden het gevolg.