Kan ik huisbezoek weigeren?
Ik zie elke keer heel erg op tegen huisbezoek. Mag ik weigeren of onttrek ik me dan aan het kerkelijk gezag?
Luisteren
Het winterwerk is weer begonnen en wekelijks trekken ambtsdragers eropuit om huisbezoeken af te leggen. Dat is in de 2000 jaar christendom die achter ons liggen wel anders geweest. Predikanten uit het eerste deel van de negentiende eeuw klaagden soms over de bezoeken die zij dienden af te leggen met het oog op het heilig avondmaal. Een dorpspredikant had als taak om in de week voorafgaand aan de bediening alle adressen af te gaan, al dan niet vergezeld van een ouderling. Gemeenteleden werd persoonlijk aangezegd dat het avondmaal bediend zou worden. Als jonge predikanten over deze bezoeken klaagden, omdat ze zo nutteloos leken, waren er soms oudere collega’s die wezen op het langetermijnbelang. Door stelselmatig de gemeente door te gaan, ontstond er een persoonlijke verbinding die soms op de langere termijn tot verdiept contact kon leiden. Er zijn contactpunten nodig om verbinding te maken. Juist de persoonlijke ontmoeting werkt op dit punt ondersteunend aan de prediking op zondag.
Het huisbezoek zoals dit in onze eeuw gestalte krijgt heeft een pastorale vorm en een pastoraal doel. Ouderlingen en diakenen hebben het verlangen om tot een geestelijke ontmoeting te komen met het gezin of de persoon die zij bezoeken. Ik herinner mij een oudere ambtsdrager uit mijn jeugd die vertelde dat hij op dit punt een verandering had doorgemaakt. Eerder deelde hij vooral het eigen geestelijke verhaal, de persoonlijke gang met God, bij de verschillende adressen. Later werd er nadrukkelijk gepoogd om tot een ontmoeting te komen. Een gesprek van hart tot hart. Van enkel zenden naar zenden en ontvangen.
Wat is het waardevol als ambtsdragers de kunst van het luisteren verstaan. Dan kan het hart opengaan. Wellicht niet direct, maar soms na jaren alsnog. Omdat er een vertrouwensband is ontstaan. Pastoraat gaat echter verder dan luisteren. Er dient ook wat gezegd te worden. Een aansporing, een bemoediging, een correctie. Het Woord van God komt tot spreken in de huiskamer, midden in het leven van de persoon die bezocht wordt.
Mag je dit weigeren? Wie zich plaatst onder het gezag van een kerkenraad, door openbare belijdenis van het geloof af te leggen, staat daarmee open voor gesprek. Ergens tegen opzien kan nooit een reden zijn om ervan af te zien. Maak echter gerust kenbaar dat je het spannend vindt, wellicht ontdek je dan dat de bezoekende broeders er ook tegen opzien. We zijn immers kwetsbare mensen onder elkaar, voor het aangezicht van God.
Ds. A.S. Middelkoop, predikant in de hersteld hervormde kerk te Sint-Annaland
