De Raad van Kerken in Nederland (RvK) organiseerde in september 2017, samen met enkele andere organisaties, de eerste landelijke Kerkproeverij. Meer dan 400 gemeenten en parochies, verspreid over het land, haakten aan bij het initiatief „om mensen (hernieuwd) welkom te heten in de kerk”.

In de jaren erna werd het concept herhaald. Na de online-edities in de coronajaren „is het wat ingezakt”, zegt ds. Christien Crouwel van de Raad van Kerken. In 2022 verbond de RvK de Kerkproeverij niet meer aan een vast weekend in september, waaromheen een landelijke campagne werd georganiseerd. De gedachte was dat kerken voortaan zelf een datum kunnen kiezen die het beste bij hun agenda past.

„Als Raad van Kerken hebben we er weinig zicht op hoe het daarna op verschillende plaatsen is opgepakt”, zegt ds. Crouwel. „De Kerkproeverij is wat onzichtbaarder geworden, maar dat betekent niet dat deze niet meer plaatsvindt. Kerken kunnen nog steeds het materiaal van onze website downloaden.”

In Apeldoorn organiseren ruim twintig kerken en religieuze gemeenschappen zaterdag en zondag een Kerkproeverij. „Uiteraard zijn de kerken wekelijks open voor iedereen, maar tijdens de twee dagen in oktober zijn belangstellenden extra welkom om een kijkje te nemen tijdens de diensten. Op deze manier kunnen mensen kennismaken met het Evangelie van Jezus Christus”, laten de deelnemende kerken via onder meer lokale media weten.

De hervormde wijkgemeente van bijzondere aard Eben-Haëzer plaatste deze week op haar YouTube-kanaal een filmpje waarin gemeentelid Bennie Polinder uitlegt waarom de kerk voor hem waardevol is. Hij zegt onder meer dat hij in de kerk „door God aangesproken en gezegend wordt”. Ook nodigt hij de kijkers uit om zondag een dienst bij te wonen. „Proef, smaak, zie dat de Heere goed is.”

In Waddinxveen hielden diverse kerken op 16 en 17 september Kerkproeverij. „Wie trek heeft in een goed verhaal afgewisseld met mooie muziek en momenten van bezinning is van harte welkom om vrijblijvend live in de kerk of thuis via de livestream aan te schuiven”, meldt de website van MEER in Waddinxveen.

Roos en flyer

De site bevat informatie over negen gemeenten, waaronder de rooms-katholieke parochie, diverse hervormde gemeenten en de Nederlandse gereformeerde kerk. Ook de hersteld hervormde gemeente (hhg) staat in het rijtje. „We hebben ons daar een beetje over verbaasd, want we hebben er niet actief aan meegedaan. De Kerkproeverij is ontzettend breed en we kunnen ons niet helemaal vinden in de manier waarop die wordt aangekondigd”, zegt scriba Maarten Bakker.

Hij voegt eraan toe dat de hhg wel „redelijk actief” is met evangelisatiewerk. „Een paar keer per jaar, met Monumentendag, Kerst en Pasen, delen we bijvoorbeeld bij een winkelcentrum kaartjes uit met een uitnodiging voor de diensten. De zondag erna staat er een wat uitgebreider welkomstcomité bij de deur om gasten op te wachten.”

Fred Kool is evangelisatieouderling in de hervormde gemeente in Waddinxveen (Bethelkerk). Hij vertelt dat op de zaterdag voorafgaand aan de Kerkproeverij bij een winkelcentrum een interkerkelijk evenement werd gehouden: Proef! Bezoekers konden iets eten en drinken, maar er was ook een plek om te bidden of een kaarsje te branden. Daarnaast brachten banners en flyers de Kerkproeverij onder de aandacht. Eerder al konden gemeenteleden een roos met bijbehorende flyer meenemen om iemand in hun omgeving voor de Kerkproeverij uit te nodigen. „Veel mensen hebben daar gehoor aan gegeven.”

In de ochtenddienst stond op 17 september het thema ”Is er meer tussen hemel en aarde?” centraal. „We hebben bewust gekozen voor een thema dat veel mensen bezighoudt.” Hoe veel gasten de dienst in de Bethelkerk hebben bijgewoond, weet Kool niet. „Dat is lastig te monitoren. Maar ik heb wel een aantal mensen gezien die met een gemeentelid waren meegekomen.”

Ontmoeting

Binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) houden diverse gemeenten in september of oktober Kerkproeverij. In de cgk in Harderwijk gebeurde dat bijvoorbeeld op 24 september, aansluitend aan de Burendag, toen de kerk eveneens open was.

Komende zondag houden de cgk’s in Nieuwe Pekela en Ede Kerkproeverij. „Het is de perfecte gelegenheid om vrijblijvend een kijkje te nemen in onze gemeenschap. Verwacht een inspirerende dienst die je hart zal raken, gevolgd door een informele ontmoeting met anderen onder het genot van een heerlijk kopje koffie”, meldt de website van de cgk in Nieuwe Pekela.

De evangelisatiecommissie van de cgk in Ede heeft een flyer gemaakt die is verspreid in de buurt van de kerk, zegt scriba H.J. de Berg. „Ook hebben alle gemeenteleden twee uitnodigingen meegekregen met de vraag of ze die willen geven aan bijvoorbeeld buren, kennissen of collega’s.”

Zaterdag opent de kerk eveneens de deuren voor de buurt, vanwege haar 100-jarige bestaan. „Er zijn activiteiten georganiseerd en mensen kunnen de kerk bekijken. We kunnen hen dan ook uitnodigen om zondag naar de dienst te komen en hopen dat dit drempelverlagend werkt.”

Om gasten „echt te laten proeven” wat een kerkdienst is, wordt deze niet aangepast. „Wel zullen we meer uitleg geven over wat er gebeurt. Wat is bijvoorbeeld votum en groet en waarom lezen we de Wet? Zondag wordt ook de heilige doop bediend. We hopen dat dit mensen die niet gedoopt zijn of die wel gedoopt zijn maar al heel lang niet meer in een kerk zijn geweest, tot nadenken stemt.”

De afgelopen jaren trok de Kerkproeverij in de cgk in Ede verscheidene bezoekers van buitenaf. „Het gaat niet om tientallen, maar altijd wel een aantal. Dat heeft er niet toe geleid dat mensen zijn blijven komen, maar je weet nooit hoe de Heere werkt.”

Uitnodigend

In Apeldoorn heeft de Kerkproeverij sinds 2017 jaarlijks plaats, zegt Geri van As van het Apeldoorns Evangelisatie Overleg (AEO). „Dit jaar doen er twee kerken voor het eerst mee: de rooms-katholieke kerk in Apeldoorn en de hervormde gemeente in Beekbergen. De publiciteit doen we gezamenlijk.”

Van As wijst erop dat het bij de Kerkproeverij vooral ook belangrijk is dat gemeenteleden mensen uit hun netwerk persoonlijk uitnodigen. „Het valt me op dat velen het best leuk vinden om een uitnodiging te krijgen, al gaat niet iedereen daarop in. Er is een hele generatie die nog nooit een kerkdienst heeft bezocht en ook geen familie heeft die dat doet. Mensen zijn soms best nieuwsgierig wat er in een kerk gebeurt. Laten we als kerken dus vooral open en uitnodigend zijn.”