Gastvrij onthaal maar geen vrijblijvend verhaal
Volgens Alpha Nederland kunnen kerken groeien in gastvrijheid (RD 14-11). Wat moeten we doen om mensen over de (nogal hoge) drempel te halen? Hoe gastvrij zijn we en wat zegt Gods Woord erover? Omdat onze gemeente ’s zomers veel gasten heeft, is mij gevraagd hierop in te gaan.
Waar in de meeste gemeenten (met name in de Randstad) gedurende de vakantietijd het aantal kerkgangers halveert, ligt dat in Elspeet anders. Het aantal kerkgangers blijft daar op pijl of vermeerdert zelfs. Sinds jaren is de Veluwe immers een recreatiegebied. Het grootste gedeelte van de ”gasten” zien we jaarlijks terugkomen. Velen hebben een caravan of huisje in de omgeving. Aan de outfit is te merken dat deze gasten de kerkgang niet vreemd zijn. Sterker nog, soms zijn ze in trouwe opgang de eigen gemeenteleden tot voorbeeld.
Zomergidsje
In onze gemeente wordt niet iets speciaals geregeld voor vakantiegangers of passanten. Wel is er een jaarlijks zomergidsje, dat in samenwerking met de andere plaatselijke kerken bij het VVV-kantoor wordt neergelegd. Daarin staat allerlei informatie over de kerktijden en de mogelijkheid van kinderopvang. Velen blijken ook gebruik te maken van de website van de kerk om zich nader op de hoogte te stellen.
We mogen ons gelukkig prijzen met een koster en (sinds de coronatijd) ”dorpelwachters” aan elke deur die naast de gemeenteleden ”gasten” verwelkomen en eventueel aan een plaats helpen. De kerk is rolstolvriendelijk. Gelukkig is al sinds jaar en dag het euvel van ”verhuurde plaatsen” verholpen, waardoor gasten van hun plaats werden gestuurd. Wanneer iemand die rekent op een beamer of gedrukte liturgie of een psalmboek vergeten heeft, dan kan de gast erop rekenen dat hij of zij ervan voorzien wordt. Er liggen namelijk altijd extra boekjes gereed.
Zacheüs
Ik kan me voorstellen dat men in geval van een speciale evangelisatiedienst de bezoekers hartelijk welkom heet. Tevens dat men hen persoonlijk benadert, al of niet met koffie. Guido de Brès hield vroeger, in verband met het verbod op een openbare samenkomst, soupers waar tijdens de maaltijd een gesprek op gang kwam over het ene nodige. Evenwel kan het ook zo zijn dat bezoekers een persoonlijke benadering helemaal niet op prijs stellen en liever in de anonimiteit verdwijnen, zoals dat bij Zacheüs het geval was. Wat is daarin wijsheid?
Gasten worden, evenmin als de gewone gemeenteleden, in onze gemeente niet speciaal welkom geheten of begroet. Me dunkt dat daar een taak ligt voor degene naast wie men plaatsneemt. Ook wordt niet gewezen op het hoe en wat van de liturgie.
Mogelijk is zoiets nuttig voor een website, omdat er inderdaad steeds meer mensen zijn die totaal vreemd zijn aan kerkgang. Voor gasten een en ander binnen de reguliere diensten te doen, kan gaan vervelen en zelfs irriteren. Een kerkdienst krijgt dan iets van een kleuterklas. In een stadion wordt voorafgaande aan de wedstrijd ook niet eerst tekst en uitleg gegeven over de spelregels. Hoogstens zijn er mededelingen die met veiligheid te maken hebben. Als het hierover gaat, ligt er voor de catechisatie- en (zondags)schoolleiding een taak.
Iedereen welkom
Gastvrijheid betekent dat we als kerk niemand een plaats weigeren of uit de bank wegkijken. We zetten de deuren wagenwijd open en laten door de luidklok iedereen weten dat men welkom is in het huis des gebeds.
Overigens zijn er wel grenzen. In mijn eerste gemeente moest er met carnaval tijdens de zondagavonddienst toezicht gehouden worden om eventuele dronken indringers buiten de deur te houden. In het huis van gebed dient alles eerlijk en met orde te geschieden (1 Korinthe 14:40).
Iedereen is welkom onder het Woord. Ongeacht seksuele geaardheid, leeftijd, nationaliteit, religie of wat ook. Zelfs zijn er geen suppoosten die toezicht houden op de kledij, zoals in het Vaticaan het geval is.
Uiteraard ligt dit anders bij het gebruik van het sacrament van het Heilig Avondmaal. Om verrassingen dienaangaande te voorkomen, wordt voorafgaande aan de bediening afgekondigd dat die alleen voor de eigen gemeenteleden is en voor niet-gemeenteleden die toestemming hebben gekregen van de kerkenraad.
„Pak slaag”
Laten we echter niet vergeten dat de kerk niet in de eerste plaats een plek is om ons op ons gemak te voelen. Het is voor alles de plaats waar de Heere zondige mensen wil ontmoeten. Wij mogen komen zoals we zijn, maar niet blijven zoals we zijn. Toen de Zoon van God daarover sprak, „wandelden velen niet meer met Hem” (Johannes 6:66).
Ik herinner me een preek van ds. H. G. Abma, die hij jaren geleden hield in IJsselstein, over de bekering van Saulus van Tarsen. Hij begon de preek zo: „Hebt u wel eens een pak slaag gehad in de kerk?” Hij doelde op de ontdekking als zondaar. Overigens pakte hij ook het Evangelie uit. Zo dient het te zijn: „Gij zijt die man!” en „U is heden geboren de Zaligmaker!”
Een gastvrij onthaal maar geen vrijblijvend verhaal.
De auteur is hervormd predikant in Elspeet.