Dat stelde ambtenaar Dennis Blansjaar woensdag in zijn verhoor met de parlementaire enquêtecommissie. Volgens hem was het ministerie van Financiën in 2012 duidelijk: „We gaan hier een bloedbad mee aanrichten.”

Dat het volledige toeslagenbedrag moest worden terugbetaald als alleen de eigen bijdrage –vaak een fractie van het totaal– niet was betaald, is een van de redenen dat gedupeerden in grote problemen kwamen. Door dit beleid werden ook ouders de dupe als een gastouderbureau of kinderopvanglocatie zei dat ze geen eigen bijdragen hoefden te betalen.

Rond 2012 toetsten Blansjaar en zijn team of ook de rechter dit beleid in stand zou houden. Volgens de advocaat van het Rijk was dat het geval. „We dreigden gelijk te krijgen van de rechter”, zag Blansjaar. Intussen werd steeds duidelijker dat dit desastreuze gevolgen kon hebben voor ouders die geen eigen bijdragen hadden betaald.

Hierop adviseerden de ambtenaren het kabinet om alleen de eigen bijdrage terug te eisen, met daar bovenop nog een boete. Voor vermeende fraude met uitkeringen was het al gebruikelijk om een boete op te leggen, volgens de omstreden fraudewet.

„De reactie van de heer Wiebes was zo ongeveer van: „Ja, ja, wat raar. Tsjoh, gek dat dat gebeurt”, verklaart Blansjaar. „Punt. En dan niks.”

Rugtas

Ook de gedupeerde Milton Moreira Moreno werd woensdag gehoord door de enquêtecommissie. Al op 14-jarige leeftijd ging hij aan het werk om zijn moeder, die door de Belastingdienst ten onrechte als fraudeur was bestempeld, te helpen rondkomen. Het maakte hem een man met verantwoordelijkheidsgevoel, maar ook met „schade, een rugtas”, verklaarde hij.

„Ik heb geen jeugd gehad”, aldus Moreira Moreno. „Want ik deed geen leuke dingen, ik deed geen dingen die ik zou willen, ik deed dingen die ik moest doen. Ik wist gewoon: wakker worden is werken.” Hij droeg naar eigen zeggen een verantwoordelijkheid „die je niet op je hoort te nemen op die leeftijd”.