Drank- en drugsgebruik tieners brengt ouders in verlegenheid
Stel, je tienerdochter gaat naar een feestje waarvan je weet dat er fors wordt gedronken. Of je hebt een sterk vermoeden dat je zoon blowt. Wat doe je dan als ouders? „Praten. Vooral veel praten.”
Meer nog dan verbieden en begrenzen is het zaak om met je puber te blijven communiceren, is de allesoverheersende mening van de ouders die met elkaar in gesprek gaan in de eerste aflevering van de podcastserie ”Na de limonade”. Journalist en podcastmaker Maarten Dallinga maakte deze vijfdelige serie in opdracht van het Trimbos-instituut. Deel 1, met als titel ”Vrijheid geven versus grenzen stellen”, verscheen op 11 september. De rest volgt met tussenpozen van een week.
Ninette van Hasselt, hoofd van het programma alcohol- en drugspreventie bij het kennisinstituut, is het daarmee eens, maar maakt ook een kanttekening. „Europees gezien staan Nederlandse ouders bovenaan de lijst als het gaat om contact houden met hun kind. Op het gebied van begrenzen staat het er wat minder rooskleurig voor. Er is sprake van veel vertrouwen in het kind. Vaak terecht, maar het probleem is dat ze in de puberteit het gaspedaal al wel kennen, maar de rem nog niet. Als vader of moeder moet je soms de rem voor hen zijn.”
Veel ouders worden overvallen door het eerste contact met alcohol en drugs, vaak rond de 15e verjaardag van hun zoon of dochter, maar soms is dat al op 12-jarige leeftijd. Zoals moeder Marlies, die het ontmoedigingsbeleid van de overheid op het gebied van drank en drugs voor mensen onder de 18 jaar toejuicht en tot haar verbazing hoort dat op feestjes waar haar dochters heengaan de alcohol rijkelijk vloeit. „Ouders zetten de drank krattenhoog in de tuin, of verwelkomen jonge meisjes met een glas champagne. Daar kan ik me zo boos over maken.”
Voorkomen dat je kind onder de 18 geen druppel drinkt, kun je niet, weet expert Van Hasselt. Het is haarzelf bij haar kinderen ook niet gelukt. „Wel kan het soms lukken om als ouders de grens op te rekken. Ongeveer de helft van de kinderen van 15, 16 jaar drinkt en als ze eenmaal beginnen, zijn de hoeveelheden vaak fors. Hoe langer je dat begintijdstip weet tegen te houden, des te beter.”
Een op de tien kinderen tussen de 12 en 16 jaar heeft daarnaast ervaring met blowen, blijkt uit cijfers van het Trimbos-instituut. Die getallen zijn geen verrassing voor de ouders die bij ”Na de limonade” aan tafel zitten. „Mijn zoon blowt omdat hij dan beter in slaap komt”, deelt een van de vaders. Hij zou dat liever niet zien, maar is tegelijkertijd nuchter. „Iedereen doet het. Ik denk dat het niet zoveel kwaad kan.”
Van Hasselt denkt daar anders over. „Zodra je het blowen koppelt aan iets in het dagelijks leven, zoals slaapproblemen, ligt afhankelijkheid op de loer. Daar komt bij dat juist jongeren die gevoelig zijn voor schizofrenie kans lopen een psychose te krijgen.”
Ook vader Björn, die een zoon heeft die herstellende is van een verslaving, ziet het wat somberder in. „Wij dachten ook dat het wel meeviel, maar het ging steeds verder. Eerst naar dagelijks gebruik en daarna pakte hij alles pakken wat hij in handen kon krijgen. Dat hebben we echt te laat in de gaten gehad.”
Gelukkig liggen er in Nederland korte lijntjes naar de hulpverlening, geeft Van Hasselt aan. „Je kunt altijd bij de huisarts terecht en er zijn diverse mogelijkheden voor anonieme telefoongesprekken en chatsessies.”
De podcast laat de luisteraar op een laagdrempelige manier kennismaken met ouders die allemaal worstelen met min of meer hetzelfde probleem. De tips van expert Van Hasselt geven de gesprekken meerwaarde. In de volgende afleveringen komt aan bod hoe je in contact kunt blijven met je puber en hoe je omgaat met de invloed van leeftijdsgenoten. Ook komt het onderwerp voorbeeldfunctie ter sprake en wat ouders kunnen doen als ze niet op één lijn zitten. De kanttekening dat het wellicht beter is om helemaal niet aan alcohol te beginnen, ontbreekt.
