Lijdende Iraanse volk heeft steun Nederland nodig
Het huidige Iraanse regime onderdrukt de bevolking vele malen erger dan in de tijd van de sjah gebeurde. Nederland mag niet zwijgen maar moet zich solidair tonen.
Dezer dagen herdenken Iraniërs in Iran en elders in de wereld de grote demonstraties tegen de religieuze dictatuur die vorig jaar in Iran en andere delen van de wereld voor grote opwinding zorgden. De demonstraties begonnen na de arrestatie van en de gruwelijke moord op Mahsa Amini in een politiecel. Zij was een jonge vrouw uit een kleine stad in Koerdistan die vanwege overtreding van de kledingregels in Teheran was opgepakt. De moord op haar was de directe aanleiding voor omvangrijke betogingen, die maanden duurden en waren georganiseerd door vrouwen. De demonstranten eisten het einde van het islamitische regime, dat van Iran een arm huis had gemaakt en de bevolking alle mensenrechten had ontnomen.
De demonstraties werden met bruut geweld onderdrukt. Daarbij kwamen meer dan 500 mensen om het leven. 20.000 mensen werden gearresteerd en honderden raakten blind door de hagelkogels van het Iraanse regime.
Ongesluierd
De demonstraties die het regime deden wankelen, zijn geluwd maar nog niet uitgeblust. Geconfronteerd met barbaars geweld, kiest de bevolking nu ook voor burgerlijke ongehoorzaamheid. Wie de sociale media in Iran volgt, ziet dat in vele steden vrouwen ongesluierd over straat gaan. Ze dagen de stoottroepen duidelijk uit. Er worden ook dans- en muziekfeestjes op straat georganiseerd. Groepen vrouwen maken op straat muziek, iets wat voorheen onmogelijk was.
Daarnaast gebruikt de bevolking uitdrukkelijk de allerbelangrijkste symbolen van het sjiisme, de heersende ideologische stroming binnen de islam in Iran, om aan het regime duidelijk te maken dat de maat vol is. De New York Times publiceerde onlangs een artikel over hoe de bevolking de viering van Ashura aangreep om tegen het regime te protesteren.
Martelaren
Tijdens Ashura wordt de martelaarsdood van Imam Hossein, de kleinzoon van de profeet Mohammed, herdacht. Maar dit jaar ging de viering helemaal niet over Hossein. In Yazd, een conservatieve woestijnstad, zongen de mensen, verwijzend naar de machthebbers: „Voor een stad in puin, voor ons allemaal gegijzeld, voor de rouwende moeders, voor de tranen van de gemarginaliseerden.” En: „We rouwen om duizenden onschuldige levens, we schamen ons voor deze woedende brand, oh regen, oh storm, kom. Ze hebben onze tent in brand gestoken.” In het stadje Dezful riepen ze: „Oh, mijn land, weet je waarom ik treur? Hun enige zorg is de hoofddoek. Ze zien het bloed niet, en ook niet de armoede. Ze stelen het geld van het volk.”
Volgens de New York Times werden zulke demonstraties in veel steden gehouden. Dit zegt veel: de mensen die deze viering serieus nemen, behoren namelijk tot het arme en meest conservatieve religieuze deel van het volk. Die ondersteunt van oudsher het regime.
In Teheran organiseerde een vrouw een bijeenkomst waarop 200 familieleden van door het regime vermoorde jongeren Ashura vierden en eten kregen. Voor de versiering van de zaal gebruikte zij foto’s van deze jongeren in plaats van de gebruikelijke afbeeldingen van Imam Hossein en de zijnen. De vrouw zei dat deze jongeren „onze helden en onze martelaren” zijn.
De Iraanse revolutie is dus nog steeds springlevend. Daarom is het regime bezig om gearresteerde politieke gevangenen op te hangen. Tussen 5 en 11 augustus, dus in minder dan een week tijd, werden meer dan twintig gevangenen opgehangen. Daarnaast pakken de autoriteiten al op voorhand mogelijke leiders van demonstraties op.
Geen kritiek
Intussen hoor je in Nederland geen enkele kritiek op deze mensenrechtenschendingen, evenmin een woord van solidariteit met de onderdrukten. Politici, vrouwenorganisaties, vakbonden, commentatoren en columnisten lijken doof.
Blijkbaar leert men niet van de geschiedenis. In het boek ”Onze vriend op de pauwentroon” beschrijft wetenschapper Maaike Warnaar minutieus hoe Nederland door lobbyisten, het bedrijfsleven en damesbladen in slaap gesust werd in de tijd dat de sjah nog aan macht was in Iran. Terwijl alle signalen op rood stonden.
De situatie in Iran is op dit moment vele malen erger dan toen. Misschien zijn Nederlandse politici te veel met zichzelf bezig, zodat mensenrechten blijkbaar niet in hun vocabulaire voorkomt! Maar waar blijven de mensen die de mogelijkheid hebben om hun stem te laten horen? Een woord van solidariteit met een gegijzeld volk dat er alles aan doet om zichzelf te bevrijden, is nog altijd nodig.
De auteur is tolk, vertaler en publicist.
