Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie sloot bijna twee maanden geleden samen met premier Mark Rutte en zijn Italiaanse ambtgenoot Giorgia Meloni een akkoord met Tunesië. Het Noord-Afrikaanse land kan in totaal ruim een miljard euro tegemoetzien in ruil voor het tegengaan van de levensgevaarlijke mensensmokkel over de Middellandse Zee. Maar de afspraken zijn nog altijd niet uitgewerkt en er is nog geen euro overgemaakt. Het aantal migranten dat de clandestiene oversteek waagt, is ondertussen niet gedaald, maar gestegen.

„Tot op heden zien we nog niet veel van implementatie”, zegt Lenaers, die over migratie gaat in de machtige christendemocratische fractie. Nauwer samenwerken met Tunesië is een mooi streven, „maar we moeten ook concrete resultaten boeken”. Lenaers, geestverwant van Von der Leyen, mist gevoel van urgentie.

VVD’er Azmani constateert teleurgesteld dat „de deal lijkt vastgelopen in de invoeringsfase”. Er wordt ook maar niet duidelijk wat de overeenkomst precies behelst, hekelt hij. Terwijl er „twee dingen nodig zijn om steun te vergaren en populisme het hoofd te bieden: concrete resultaten en juiste informatie”. Hij vraagt daar „met klem” om.

Vooral linkse Europarlementariërs lopen al langer te hoop tegen het akkoord met de Tunesische president Kais Saied. Die kleedt de democratie uit om zijn almacht te vestigen, heeft lak aan mensenrechten en stookt Tunesiërs op tegen migranten, memoreren ze. Dat de overeenkomst nog niet van de grond komt, is koren op hun molen.

De „smerige deal met een meedogenloze dictator” heeft „enkel tot meer onderdrukking, meer doden en zelfs nog meer migratie geleid”, stelt GroenLinkser Tineke Strik. „Zelfs premier Rutte erkent nu dat hij er meer van had verwacht”, zegt PvdA-Europarlementariër Thijs Reuten. „Het is duidelijk dat dit mislukt is. Laten we onze energie steken in manieren om migratie wél in goede banen te leiden.”

Eurocommissaris Oliver Varhelyi werpt tegen dat de samenwerking met Tunesië de afgelopen maanden al duizenden levens heeft gered en tot minder illegale overtochten heeft geleid. Hij blijft „hoge verwachtingen” koesteren van de deal.