Pas zondag in Irak, nu al in Nederland. Op drie plekken kunnen Irakezen die in Nederland wonen vandaag, morgen en zondag hun stem uitbrengen: Amsterdam, Rotterdam en Zwolle.

In de hoofdstad van Overijssel staat het stembureau bij het Ecodrome aan de Willemsvaart. Het pand is door een rij zeecontainers volledig aan het zicht onttrokken. Het wemelt er van de politiemensen. Wie het idee heeft met een auto aan de zijkant het terrein op te rijden, stuit op een rij containers gevuld met zand. In de omgeving geldt een noodverordening.

Steeds komen groepjes mensen aanlopen. Na een check van paspoort en bewijs van inschrijving mogen ze tussen twee containers door naar binnen. „Daar wacht eerst een detectiepoortje”, vertelt Abdul Mageed, die net is wezen stemmen. Voordat iemand stemt, moet hij of zij zijn vinger in een potje met blauwe inkt dopen. Om fraude te voorkomen. „Dat spul blijft drie dagen zitten”, weet Mageed.

De keus voor de Irakezen is enorm groot: er zijn meer dan honderd partijen en individuele lijsten. Het vel waarop alle partijen staan begint bij nummer 102 en eindigt met nummer 364. De stembiljetten zijn alleen in het Arabisch opgesteld, om misverstanden door vertaal- of spelfouten te voorkomen.

Volgens Mageed is lijst 130 van de Iraakse Democratische Unie de enige juiste keus. „Daarin komen alle kleuren samen.” Met foldertjes probeerde hij vanmorgen voor het Ecodrome in Zwolle andere Irakezen te overtuigen. „De helft heeft geen idee waar ze op moet stemmen.”

Van de 29.000 stemgerechtigde Irakezen in Nederland heeft 51 procent (14.725) zich laten registreren. Van alle Irakezen buiten Irak gaan er slechts 280.000 naar de stembus, een kwart van het totaal.

In de Verenigde Staten is de opkomst ronduit beroerd. Slechts ruim 13 procent van de 200.000 stemgerechtigde Amerikaanse Irakezen maakte de reis naar een van de vijf steden waar registratie mogelijk was.

Denemarken haalde het hoogste cijfer: daar toog 86 procent van de stemgerechtigde Irakezen naar het registratiekantoor in Kopenhagen. „Wat daar mogelijk heeft meegespeeld, is dat de regering de reiskosten van deze mensen voor haar rekening heeft genomen”, denkt H. Hameleers van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), die de Iraakse verkiezingen in het buitenland organiseert. Degenen die zich meldden zijn volgens de IOM „moedige Irakezen.”

De stemmen die Irakezen in Nederland uitbrengen, worden geteld in Kamp Zeist, een voormalige Amerikaanse luchtmachtbasis. Het kamp kreeg enkele jaren geleden grote internationale bekendheid toen het Lockerbie-proces er plaatsvond. Kamp Zeist is goed te beveiligen, wat voor de IOM een belangrijke reden was om de stemmen daar te laten tellen.

Het tellen van de stemmen kan tot 3 februari duren. Vanuit Zeist worden de biljetten daarna overgebracht naar de Jordaanse hoofdstad Amman, waar het hoofdkantoor van de IOM is gevestigd en waar alle stemmen van Irakezen buiten Irak worden verzameld. Daarna gaan de biljetten naar Bagdad.