„Zelfs zonder de Russische Federatie moet alles gedaan worden zodat we de Zwarte Zee-route kunnen gebruiken. We zijn niet bang”, aldus Zelensky volgens zijn zegsman. De president heeft ook gezegd dat Oekraïne is „benaderd” door bedrijven die eigen schepen hebben. Zij zouden hebben verklaard dat ze „klaar zijn” om door te gaan met de uitvoer van Oekraïens graan.

De deal tussen Oekraïne en Rusland werd in juli vorig jaar gesloten met behulp van de Verenigde Naties en Turkije. De afspraken maken het voor Oekraïne mogelijk om ondanks de oorlog via zee landbouwproducten te exporteren. Ook zou de deal de export van Russische landbouwproducten vergemakkelijken, maar dat is volgens Rusland niet gebeurd en daarom zegt het land zijn deelname aan de overeenkomst op.

Vanuit westerse landen klinkt kritiek op het Russische besluit. De Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties, Linda Thomas-Greenfield, spreekt van een „wrede daad” en beschuldigt Moskou ervan „de mensheid te gijzelen”. „Terwijl Rusland politieke spelletjes speelt, zullen echte mensen lijden”, aldus Thomas-Greenfield. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz vindt de Russische opzegging van de graandeal „een slechte boodschap aan de rest van de wereld”.

Oekraïne is een belangrijke producent van graan en heeft als bijnaam de graanschuur van Europa. De overeenkomst geldt als een van de weinige diplomatieke successen sinds Rusland Oekraïne in februari vorig jaar binnenviel. De export van Oekraïense landbouwproducten kwam in de eerste maanden van de oorlog vrijwel stil te liggen. Door de graandeal die in de eerste zomer van de oorlog werd gesloten, konden voedselprijzen wereldwijd dalen.