NAVO-top van start op stoep van herleefde aartsvijand Rusland
De leiders van de NAVO-landen komen bijeen in Vilnius, de hoofdstad die het dichtst bij Moskou ligt. De top draait opnieuw, met de Russische oorlog tegen Oekraïne nog in volle gang, helemaal om hun weerwerk tegen de oude vijand.
Demissionair premier Mark Rutte en zijn collega’s hebben in de zwaarbewaakte vesting Vilnius, op een uur rijden van Rusland, genoeg te bespreken. Ze breken zich vooral het hoofd over de vurige wens van Oekraïne om lid te worden. Maar een paar brandende kwesties zijn al voor de tweedaagse top dinsdag begint opgelost.
Turkije staakte op de valreep van de top zijn verzet tegen de toetreding van Zweden tot de westerse militaire alliantie. Dat „historische” moment, zoals NAVO-chef Jens Stoltenberg het noemde, scheelt de leiders van de NAVO een pijnlijke demonstratie van verdeeldheid.
Ook over het bij de tijd brengen van de NAVO-plannen voor de verdediging van haar grondgebied, hard nodig nu Rusland toch weer een gevaar blijkt, is vlak voor de top overeenstemming bereikt. Al wacht er nog een taai gevecht om de lidstaten aan te zetten om meer geld te steken in defensie.
Vorige week kwamen de 31 NAVO-landen al overeen scheidend secretaris-generaal Stoltenberg te vragen nog een jaar langer te blijven. Ze werden het niet eens over een opvolger. Die moet nu volgend jaar gevonden worden, waardoor de speculaties over een kandidatuur van Rutte weer aanzwellen.
Zelfs over de verhouding van de NAVO met Oekraïne tekent zich voorzichtig een overeenkomst af. Het land is ooit al beloofd dat het ooit lid mag worden en laat zich daar niet meer mee afschepen - zeker niet nu het voor zijn voortbestaan vecht. De regering in Kyiv wil niets minder dan een uitdrukkelijke uitnodiging om, na de oorlog weliswaar, toe te treden.
Kyiv kan volgens NAVO-diplomaten straks op krachtigere bewoordingen rekenen dan voorheen. Bovendien worden er eisen aan de toetreding geschrapt. Ook zullen NAVO-landen veiligheidsgaranties afgeven waardoor Oekraïne sterk genoeg moet worden om zich tegen Rusland te verweren. Ze beloven Oekraïne bijvoorbeeld om voor langere tijd in te staan voor hulp bij de luchtverdediging, zoals Nederland al opperde.