De koning sloot zich vorig jaar al aan bij de door de overheid gemaakte excuses. Volgens de vorst was er „een begin gemaakt”, maar ligt er ook „nog een lange weg voor ons”. Ook gaf hij opdracht voor een onderzoek naar de rol van het Huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. Hoogleraar Gert Oostindie is hier eind 2022 mee begonnen en verwacht drie jaar nodig te hebben.

Vorig jaar maakte de koning bekend de omstreden gouden koets voorlopig niet te gebruiken. Hij verwees toen naar het slavernijverleden, omdat op de zijpanelen van de koets koloniale afbeeldingen staan. Tijdens Koningsdag in Rotterdam en tijdens het bezoek van het koningspaar en prinses Amalia aan het Caribisch deel van Nederland eerder dit jaar, werd ook veel aandacht besteed aan het slavernijverleden. Zo spraken ze op Curaçao onder meer met nazaten van tot slaaf gemaakte mensen.

Indonesië

Het is zaterdag 160 jaar geleden dat Nederland de slavernij formeel afschafte in Suriname en het Caribisch deel van het Koninkrijk en 150 jaar geleden dat dit ook in de praktijk gebeurde. In Suriname moest een deel van de voormalige tot slaaf gemaakte mensen nog tien jaar doorwerken op de plantages onder staatstoezicht, waardoor de slavernij pas echt voorbij was in 1873. Zaterdag begint ook officieel het Herdenkingsjaar Slavernijverleden, dat loopt tot 1 juli 2024.

In maart 2020 bood koning Willem-Alexander in Indonesië zijn excuses aan voor het Nederlandse geweld bij de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië. Ook toen ging de premier hem voor namens het kabinet. „Dit was een herhaling van wat al eerder door de minister was uitgesproken in Indonesië”, zei de koning recent in zijn podcast Door de ogen van de Koning. „In het geval van de excuses voor het slavernijverleden heeft de minister-president dat expliciet gedaan namens de regering. Dus ook namens de koning, die lid is van de regering.”

De ceremonie, waar dit jaar alleen genodigde gasten welkom zijn, is van 14.00 tot 15.15 uur rechtstreeks te volgen via NPO 1, Radio 1 en NOS.nl. De herdenking en de toespraak van de koning zijn ook op grote schermen te volgen in het Oosterpark.