„Zaak-Chiavo is tragedie voor alle betrokkenen”
Een jarenlange strijd die via de rechter en zelfs politiek wordt uitgevochten, doet volgens professor medische ethiek Barbara Marlow van de Harvard Universiteit bijna vergeten dat het om een tragedie gaat.
„De zaak-Chiavo is een tragedie die niemand heeft gewild, wel het minst het slachtoffer zelf om wie alles draait”, aldus professor Marlow.
Marlow refereert aan de zaak rond Theresa -”Terri”- Chiavo die in de Amerikaanse staat Florida sinds 1990 in coma ligt. De vrouw was 26 jaar toen zij -mogelijk als gevolg van een eetstoornis- werd getroffen door een tijdelijke hartstilstand. Chiavo raakte in coma en komt daar nooit meer uit. Tenminste, dat is de conclusie van alle artsen die haar hebben behandeld of die haar hebben onderzocht. Dat is ook de conclusie van haar man Michael, die de voogdij heeft over de comapatiënte.
Sinds deze ongelukkige gang van zaken wordt Chiavo verzorgd in een verpleegtehuis waar zij kunstmatig wordt gevoed. Zij heeft zoals zo veel mensen nooit een testament opgesteld of anderszins schriftelijk vastgelegd wat er met haar zou moeten gebeuren als zij in een situatie zou belanden waarin zij nu verkeert. Maar volgens haar man heeft zij wel ooit eens tegen hem gezegd dat zij nooit kunstmatig in leven gehouden zou willen worden, als er iets met haar zou gebeuren.
Die uitspraak en haar vegetatieve bestaan waarin jarenlang geen verandering kwam, bracht Michael Chiavo tot het besluit om de voeding van zijn comateuze echtgenote te laten beëindigen zodat zij aan haar einde zou kunnen komen.
Maar daar waren de ouders van de vrouw fel tegen. Robert Schindler en zijn vrouw Mary bestrijden de conclusie van de artsen en van Michael dat Terri een vegetatief leven leidt. „Zij reageert op contact, zij volgt met haar ogen voorwerpen en met een intensieve behandeling zou haar toestand belangrijk verbeterd kunnen worden”, aldus Robert Schindler.
Michael Chiavo en de artsen bestrijden deze visie. „Terri Chiavo is in de afgelopen jaren uitgebreid onderzocht. Wij hebben niet kunnen constateren dat haar hersenen werken, dat zij kan communiceren of dat zij nog emoties koestert. Hoewel je nooit voor 100 procent kunt uitsluiten dat er nog enige activiteit in de hersenen is, staat het vrijwel vast dat Terri Chiavo hersendood is”, meent professor neurologie David Schumpter van de universiteit van Miami (Florida), die bij het onderzoek van Terri betrokken is geweest.
In 1998 vroeg Michael Chiavo een rechtbank in Florida om de kunstmatige voeding van zijn vrouw te mogen beëindigen. De ouders van Terri protesteerden en de zaak kwam in 2001 zelfs terecht bij het federale hooggerechtshof van de VS in Washington. Dat wees de zaak af.
In 2003 kreeg Michael toestemming van de rechter om de kunstmatige voeding van Terri te beëindigen. Op het moment dat dat gebeurde, mengde gouverneur Jeb Bush -broer van president Bush- zich in de zaak. Hij kwam met een wet die de overheid het laatste woord gaf in comagevallen waarin de patiënt geen schriftelijke instructies voor familie of vrienden had achtergelaten.
De wet werd onmiddellijk aangenomen door de Republikeinse meerderheid van het parlement in Florida. Daarop gelastte Bush de kunstmatige voeding van Terri te hervatten. Vorig jaar besliste het hooggerechtshof van Florida echter dat deze wet van Bush -intussen ”Terri’s Wet” genoemd- in strijd was met de grondwet (van Florida).
Vervolgens tekende Bush beroep aan bij het federale hooggerechtshof in Washington, dat eerder deze week echter voor de tweede maal besliste dat het geen juridische gronden zag om zich met de zaak te bemoeien.
„Dit besluit is niets meer of minder dan juridische moord”, aldus Robert Schindler in een eerste reactie.
Professor Marlow vindt die reactie begrijpelijk, maar zij vindt het even begrijpelijk dat Michael Chiavo de zaak na meer dan veertien jaar wil afronden. „De ouders klampen zich vast aan een onrealistische hoop dat Terri nog te redden is. Daarvan is in de afgelopen jaren echter niets gebleken. Michael vindt dat er een eind moet komen aan het juridische en medische getouwtrek rond zijn comateuze vrouw. Ook dat is begrijpelijk. Het is echter tragisch dat beide partijen alleen nog maar via de rechter kunnen communiceren”, aldus Marlow.
Zij zet een vraagteken bij de politieke interventie van gouverneur Bush. „De artsen hebben Terri Chiavo jarenlang zorgvuldig onderzocht en verschillende rechters hebben haar zaak juridisch even zorgvuldig begeleid. Door politiek in te grijpen -volgens mij om politiek opportunistische redenen- heeft Bush de ouders hoop gegeven die er niet was. Dat vergroot nu hun wanhoop over het naderend einde van hun dochter”, aldus Marlow.
Schindler en zijn vrouw geven de strijd echter nog niet op. Zij hebben bij de rechter het verzoek ingediend om Michael Chiavo te ontheffen van de voogdij over zijn vrouw.
De ouders zeggen dat Michael het leven van zijn vrouw wil beëindigen „om zich meester te maken van Terri’s erfenis.” Bovendien wil hij de vrouw trouwen met wie hij al jaren samenleeft en met wie hij twee kinderen heeft.
„Dit zijn onzinnige beschuldigingen. Michael Chiavo wil zich nergens meester van maken. Hij wil gewoon doorgaan met zijn leven en hij wil zijn vrouw een verder plantaardig leven besparen”, aldus Michaels advocaat George Felos.
Professor Marlows commentaar ten slotte: „Dit is een tragedie, voor alle betrokkenen, niet in de laatste plaats voor Terri Chiavo. Door het juridische en politieke gemanoeuvreer lijkt dit laatste punt soms uit het oog te worden verloren.”