Door hoge energieprijzen en dure boodschappen groeide het aantal Nederlanders dat bij de voedselbank aanklopte vorig jaar met zo”n 30 procent naar in totaal 120.000. In de eerste vijf maanden van dit jaar is het aantal bezoekers weer met zo”n 8 procent gedaald, blijkt uit nieuwe cijfers.

„In gesprekken met klanten horen we dat mensen weer zelf hun boodschappen kunnen kopen”, zegt voorzitter Leo Wijnbelt van de koepelorganisatie van voedselbanken. „Dat is mooi.”

Tegelijk is de daling beperkt en ligt het aantal bezoekers van de voedselbank nog altijd hoog, zegt hij. „Ik had gehoopt dat de grote stijging van vorig jaar door de steunmaatregelen van het kabinet voor het grootste deel weer zou verdampen. Maar dat zien we dus helemaal niet.”

De situatie verschilt sterk per voedselbank, benadrukt hij. „Bij sommige is het aantal klanten met wel 20 procent gedaald. Maar bij andere is het aantal bezoekers gelijk gebleven of zelfs verder gestegen.”

„Heel blij”

Het kabinet heeft vorig jaar allerlei maatregelen genomen om lage inkomens die door de torenhoge inflatie in de knel komen, te ondersteunen. Zo is het minimumloon op 1 januari met 10 procent omhoog gegaan en kwam er een energietoeslag.

De voorzitter van de voedselbanken zegt „heel blij” te zijn met die steun. „Zonder die steun was het aantal klanten waarschijnlijk verder gestegen. Want veel mensen hebben moeite om de gestegen prijzen te betalen. Tegelijk is het aantal bezoekers niet weer met tientallen procenten gedaald.”

Dat de voedselbanken sinds vorig najaar een ruimer toelatingsbeleid voeren, kan „enige” invloed hebben op de beperkte daling, maar dat speelt volgens hem geen grote rol. Dat geldt ook voor de mogelijkheid dat sommige klanten intussen een hoger inkomen hebben, maar nog steeds voedselhulp krijgen. „De voedselbanken kijken een keer per kwartaal of iemand nog in aanmerking komt voor voedselhulp. Dus dat kan de verklaring niet zijn.” De cijfers laten volgens hem vooral zien dat nog steeds grote groepen Nederlanders niet genoeg geld hebben om eten te kopen.

Extra steun van kabinet

Het is positief dat het aantal klanten bij de voedselbank niet meer groeit en aan het afnemen is, stelt het ministerie van Sociale Zaken in een reactie. Het ministerie noemt het „waardevol” dat voedselbanken kunnen helpen in moeilijke tijden en wijst erop dat zij van het kabinet komende jaren extra financiële steun krijgen.

Een voorspelling voor de rest van het jaar durft Wijnbelt niet te geven. Al kijkt hij wel met zorg naar de tienduizenden ondernemers die komende tijd hun coronaschulden moeten aflossen bij de Belastingdienst.

Voedselbanken krijgen minder voedsel van supermarkten die in de strijd tegen verspilling producten die bijna over de datum zijn tegen hoge kortingen verkopen. Hoewel het aantal klanten hoog blijft, voorziet Wijnbelt op korte termijn geen problemen. Hij wijst erop dat „veel” mensen vorig jaar hun korting op de energierekening van 190 euro aan de voedselbank hebben overgemaakt. „Daarmee kunnen we voedsel bijkopen.”