Twee hulpinstanties in grote steden Utrecht en Den Haag zagen door de hoge prijzen voor boodschappen en energie al meer toeloop, maar gaan uit van nog meer klanten als steunmaatregelen wegvallen, zeggen ze na een rondgang van ANP.

Volgens het CPB zullen in 2024 bijna 1 miljoen mensen onder de armoedegrens vallen als een aantal tijdelijke maatregelen aflopen, zoals de hogere zorgtoeslag en de energietoeslag.

Voedselbank Utrecht, dat nu zo’n 700 gezinnen (bijna 2000 personen) helpt, verwacht dat meer mensen de voedselbank nodig zullen hebben, zegt algemeen coördinator Ingrid Verkerk. Koepelorganisatie Voedselbanken Nederland signaleerde onlangs nog een stabilisering van het aantal mensen dat de instantie nodig heeft. Bij een plotselinge toeloop voorziet Verkerk twee mogelijke problemen, zoals het aantal beschikbare producten en tijd en ruimte om die uit te delen.

De Haagse kringloopketen Schroeder, dat zes vestigingen heeft met in vijf daarvan ook buurthuizen, constateert een stijging in het aantal klanten dat koopt en spullen brengt. Ook komen meer mensen die nog nooit in een kringloopwinkel zijn geweest, zegt operationeel manager Marcel Marskamp. „Dan zijn mensen verbaasd over de prijzen.”

Schroeder werkt ook met de gemeente Den Haag samen om gezinnen te helpen energie en zo kosten te besparen. „Er is nooit een tekort aan adressen waar we langs gaan. Daar komen we meer armoede dan vroeger tegen, een zorgwekkend signaal.”

Budgetteren

Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) maakt zich grote zorgen nu het aantal huishoudens dat in armoede leeft komend jaar zal toenemen. Het instituut geeft Nederlanders al jarenlang voorlichting over de financiële huishouding maar merkt dat dit voor een steeds groter wordende groep onvoldoende is en vraagt de politiek om actie.

„We lopen tegen een grens aan van wat we kunnen doen met voorlichting”, zegt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart naar aanleiding van het donderdag verschenen rapport over armoede. „Mensen kunnen alleen budgetteren als ze geld hebben. Maar er is nu een toenemende groep waar dat geld er gewoon niet is”, aldus de directeur. „Het geven van budgettips biedt onvoldoende soelaas. De huishoudens die weinig te besteden hebben, weten bovendien al hoe ze kunnen besparen.”

Het instituut ziet de toenemende armoede in gezinnen ook terug in het groeiend aantal mensen dat zich meldt voor advies. Al langere tijd krijgt het Nibud veel vragen van gezinnen over hoe ze rond moeten komen. Eerst ging het voornamelijk om minima, tegenwoordig ook om de inkomensgroep daarboven.

Volgens het CPB-directeur Pieter Hasekamp moet er langer worden doorgegaan met hogere toeslagen voor lagere inkomens om armoede gericht te bestrijden. Om huishoudens met de laagste inkomens te helpen de enorme prijsstijgingen door te komen, verhoogde het kabinet het kindgebonden budget en de zorgtoeslag dit jaar tijdelijk. Maar als die maatregel structureel wordt, kan dat volgens Hasekamp voorkomen dat meer mensen onder de armoedegrens terechtkomen. „Maar bovenal blijven het politieke keuzes.”