De uitspraak is het resultaat van een zaak die de Europese Commissie in april 2021 bij het EU-hof in Luxemburg aanspande. Volgens de commissie garanderen de hervormingen van 2019 niet de onafhankelijkheid van rechters en eerbiediging van de rechtsstaat. Ze spoorde de Poolse regering voortdurend aan ze te herzien. Maar Polen bleef daar doof voor en de commissie stapte naar het hof. Dat gelastte Warschau alvast de hervormingen te bevriezen, in afwachting van een definitieve uitspraak over de kwestie. Toen dat niet gebeurde, legde het hof eind 2021 het land een dwangsom op van een miljoen euro voor elke dag dat het bleef weigeren.

In april van dit jaar werd dat bedrag gehalveerd omdat de regering een aantal wetsaanpassingen heeft ingevoerd die de goede kant op gaan. Inmiddels is Warschau al 563 miljoen euro kwijt door de dwangsommen, die door de commissie zijn ingehouden op subsidies. De tijdelijke boetes lopen maandag af. Voor nieuwe dwangsommen zou weer een nieuwe procedure moeten worden ingesteld.

Het hof stelt onder meer dat het online publiceren van verklaringen over het lidmaatschap van rechters van verenigingen, stichtingen of politieke partijen hun recht op privacy schendt en kan worden gebruikt om hen te beïnvloeden.

De Poolse minister Zbigniew Ziobro van Justitie hekelt de uitspraak van het hof. Het vonnis is volgens de minister „niet geschreven door rechters, maar door politici omdat het een duidelijke schending vormt van Europese verdragen”. Daaraan voegt hij toe dat „de hoogste rechtbank van de EU corrupt is”. Volgens de Poolse staatssecretaris van Justitie, Sebastian Kaleta, heeft het EU-hof niet de bevoegdheid om de organisatie van de rechterlijke macht van een lidstaat te beoordelen

Polen is in een lang conflict gewikkeld met andere EU-landen, het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Europese rechters over de uitholling van de rechtsstaat. De commissie, het dagelijks bestuur van de EU, heeft het land meermaals voor het EU-hof gesleept wegens inbreuken op het EU-recht waardoor de rechtsstaat er niet gegarandeerd kan worden. Bovendien vindt Warschau dat het Europees recht niet altijd voorrang heeft op het Poolse recht, een kwestie waarvoor de commissie Polen in februari voor de rechter heeft gedaagd.