Wandelen over Adrie Vogelaars „diek”
Vogels kijken vanaf de buitendijk tussen Middelharnis en Dirksland was 55 jaar geleden een belevenis, leert een artikel in het Eilanden-Nieuws van 1968. En nog steeds is er veel moois te zien.
Voor Flakkeeënaars zal de naam bekend klinken: Adri Vogelaar (1923-1998). De kunstschilder uit Middelharnis bleef op Goeree-Overflakkee in herinnering mede dankzij de kalender met Flakkeese dorpsgezichten en landschappen die hij schilderde.
De reden waarom ik hem hier noem is een persoonlijke. Ik groeide op in Middelharnis en was 9 jaar toen ik voor het eerst kennismaakte met Adri Vogelaar. Na schooltijd speelde ik met zijn zoon Krijn en dat gaf mij kans om me te vergapen aan de natuur in en om huize Vogelaar: aquaria met salamanders en stekelbaarzen, een vijver met kikkerdril en zwanenbloem.
En toen was daar een artikel van ene A. K. Vogelaar op 7 juni 1968 in het Eilanden-Nieuws. ”Wilde vogels van Flakkee” stond erboven, en als illustratie diende een pentekening van slobeend, bergeend, kemphaan, kluut, grutto en tapuit. Vogelaar neemt de lezer erin mee naar de buitendijkse weilanden –het gors– even ten noorden van Middelharnis. Begrensd door de „butendiek” en het Haringvliet, strekten de gorzen zich in westelijke richting uit tot aan het Dirkslandse Sas, de pittoreske schutsluis (sas) ten noorden van Dirksland (zie foto). Middelharnis heeft ook zoiets, daar wordt het „’t Hoad” (havenhoofd) genoemd.
„We lopen beneden langs de dijk uit de wind”, schrijft Vogelaar. „Hier is het lekker achter de hoge kruin. Nog een eindje en dan gaan we naar boven. Voor ons ligt het zonovergoten gors, met op de achtergrond langs het Haringvliet een brede rietkraag die helgeel oplicht tegen het donker van het water.” Wat volgt zijn waarnemingen van vogels – grutto, slobeend en kemphaan. Vogelaars stukje en vooral die tekeningen erbij, maakten grote indruk op mij: die kemphaan met zijn prachtige verenkraag wilde ik zelf zien! En ik kréég hem te zien. Het moment waarop ik eind jaren 60 vanaf de dijk baltsende kemphanen in het vizier had, is me altijd bijgebleven.
Anno 2023 is het meer dan ooit de moeite waard om langs de Haring- vlietse gorzen naar vogels te turen. Dat komt doordat Staatsbosbeheer er de natuurwaarde heeft opgevijzeld door zorgvuldig beheer. Vanuit de kijkhut ”De slechtvalk” (bij het sas, met zicht op de Westplaat Buitengronden) is veel moois te zien. Hetzelfde geldt voor de kijkhut ”Visdief”, ten westen van „’t Hoad” bij Middelharnis. De kemphaan is er definitief weg, maar dat er nu zeearenden rondvliegen… Vogelaar had het niet durven dromen.
