Hoe zat het ook alweer? Naar rechts, richten. Geef acht. Brengt groet. In de houding, sta. Voorwaarts, mars. Hoofd der colonne, halt. Wie van de vroegere kameraden weet het nog?

De exercitieles is vooral leuk om te bekijken voor opa’s of vaders met hun kinderen en kleinkinderen, vindt Cees Lindenberg, voorzitter van de Stichting Dienstplichtig Marechaussee (SDM). De voormalige marechaussees oefenen twee keer per jaar. Dat doen ze om de exercitievaardigheden van de groep te trainen en als eenheid te functioneren. „Wij zijn in onze diensttijd goed gedrild en dat zit in de kern nog steeds tussen de oren. Met het oefenen beogen we de roest eraf te halen en ons weer te presenteren als vroeger.”

Voor zowel de commandant als voor de voormalige marechaussees is deze dag een uitdaging. Lindenberg: „De commandant moet luid en duidelijk bevelen geven en de leiding nemen. De mannen moeten het gevoel hebben dat de hij de touwtjes in handen heeft. In onze diensttijd duurde het gemiddeld twee tot vier maanden voordat een peloton geschikt was om op te treden voor publiek.”

Het geheim van goed leren exerceren –het uitvoeren van militaire bevelen– is volgens Lindenberg vooral veel oefenen en de kunst afkijken bij anderen. „Verder is het absoluut noodzakelijk om geconcentreerd te zijn en gericht te blijven op de groepscommandant. Die moet commando’s herhalen en soms vooraf aan de groep aangeven welk commando er komt en wat de bedoeling is.”

Vooral het reageren als één man is belangrijk en niet altijd even makkelijk, omdat de een soms wat trager reageert dan de ander. „Neem bijvoorbeeld het commando ”ingerukt, mars”. De groep moet dan de commandant groeten, de hand tegelijk laten zakken, een rechtse draai van 180 graden maken terwijl ze op hun plaats blijven en vervolgens de rechterarm omhoog zwaaien om de zogeheten aanmarcheerpas doen.”

Spektakel

De exercitiecommando’s uit de diensttijd zijn soms anders dan de huidige instructies, legt de adjudant uit. „De exercitielessen die onze leden hebben gekregen in de jaren 70, 80 en 90 zijn gebaseerd op de Engelse leerwijze. Tegenwoordig krijgen rekruten de Amerikaanse manier aangeleerd. Een belangrijk verschil is onder meer dat ze de linkervoet –bijvoorbeeld als ze in de houding worden gezet– niet meer moeten optillen, maar bijsluiten. Deze vorm van exerceren is hierdoor minder dynamisch en minder aantrekkelijk voor het publiek. Dat ziet liever wat meer spektakel.”

De exercitieles gaat uit van de Stichting Dienstplichtig Marechaussee. In 2007 werd de basis gelegd voor de SDM, met als doel de historie van de dienstplicht bij het Wapen der Koninlijke Marechaussee levend te houden. In 2014 resulteerde dat in de oprichting van een stichting. De ongeveer twintig enthousiaste leden presenteren zich in hun oude uniformen en voertuigen op diverse historische evenementen en bij herdenkingen.

René Parijs, locatiedirecteur van het Marechaussee Museum, constateert brede belangstelling voor de marechausseehistorie en de 21 verhalen van oud-marechaussees die gasten krijgen voorgeschoteld. Ook voor jongeren zijn er diverse activiteiten in het museum en tijdens bijzondere manifestaties zoals zaterdag. „Een historisch 3D-event”, omschrijft de directeur het levendige optreden van de oud-dienstplichtigen, waaraan ook het publiek mag meedoen. De exercitieles vormt dit jaar de start van het evenementenseizoen bij het museum.