De Chinese president Xi Jinping trok maar liefst drie dagen uit voor zijn bezoek aan de Russische president Vladimir Poetin in Moskou. De twee leiders hebben volgens het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken tijdens het bezoek –dat duurde van maandag tot woensdag– uitvoerig over de oorlog gesproken, onder meer over het vredesplan dat China een maand geleden publiceerde.

Een doorbraak bleef echter uit. Xi verklaarde achteraf dat China een „onpartijdig standpunt” inneemt wat de oorlog betreft en dat zijn land voor dialoog is. Het eerder gepresenteerde Chinese vredesplan bevat evenwel geen concrete stappen tot vrede. Poetin gaf aan in het voorstel de basis te zien voor het oplossen van het conflict.

Bejubelen

De VS en hun westerse bondgenoten zijn op hun beurt zeer sceptisch over de motieven van China. Critici beschuldigen de regering in Peking ervan stilzwijgend achter Moskou te staan. Volgens de VS kan China onmogelijk als onpartijdig worden beschouwd, zolang het Moskou niet bekritiseert en Russische olie blijft kopen.

Het driedaagse bezoek geeft westerse landen weinig aanleiding om dit beeld bij te stellen en China als onpartijdige bemiddelaar te zien. Niet voor niets maakte NAVO-chef Jens Stoltenberg uit het bezoek op dat Rusland en China juist steeds inniger samenwerken. De twee leiders benadrukten veelvuldig de vriendschappelijke banden en bejubelden in Moskou „een nieuw tijdperk” in de Russisch-Chinese betrekkingen.

Daarbovenop komt de berichtgeving in diverse media over de vermoedelijke levering van wapens aan Rusland door Chinese bedrijven. Stoltenberg zegt aanwijzingen te hebben dat Rusland China om wapens heeft gevraagd. Maar vooralsnog is er geen hard bewijs dat Peking daar gehoor aan heeft gegeven, verklaarde de NAVO-chef.

Sterk staaltje

Dat China en Rusland het klaarblijkelijk zo goed met elkaar kunnen vinden, komt voort uit een wederzijds wantrouwen jegens het Westen. Beide landen is de leidende rol die de Verenigde Staten op het wereldtoneel spelen een doorn in het oog. In dat licht heeft Xi geen baat bij een door de oorlog gedecimeerd Rusland.

Maar er speelt meer. Een akkoord op initiatief van Xi zou Pekings positie als geopolitieke mogendheid goed doen. Het recente beëindigen van het conflict tussen Saudi-Arabië en Iran was een sterk staaltje Chinese diplomatie. Peking gaf de Amerikanen daarmee het nakijken. Dat kunstje wil China graag herhalen in Oekraïne-oorlog.

Daarnaast kunnen Oekraïne en zijn bondgenoten de Chinese bemiddelingspogingen niet negeren. Daarvoor is Peking een te grote speler met te veel invloed in Moskou. Als er een land is dat voor een doorbraak kan zorgen, is het China. En daarin is Xi nog steeds aan zet. De Chinese leider zou na zijn bezoek aan Moskou willen praten met Volodimir Zelenski, iets wat de Oekraïense president al langer wil.