In verkiezingstijd stond altijd een VVD-bord in het weiland van Evert Blaauwendraat en Helma Breunissen. Nu prijkt een BBB-spandoek –”De stem van en voor het platteland”– langs de weg. De boerin van het melkveebedrijf huilde van blijdschap toen de eerste exitpolls met een historische overwinning voor BBB woensdagavond verschenen. „Een boerenprotest in het stembureau.”

Haar man is raadslid voor de VVD in Renswoude, maar koos deze keer niet voor zijn eigen partij. „Plaatselijk is de VVD anders dan landelijk en provinciaal”, zegt hij. „In Renswoude weten mensen heel goed hoe ik in de strijd zit”. Wat partijgenoten ervan vinden dat hij woensdag niet op de partij stemde die hij zelf in de raad vertegenwoordigt? Blaauwendraat haalt zijn schouders op. „Ze denken maar.”

Veel inwoners zullen zich er waarschijnlijk niet druk om maken: Renswoude –zo’n 5200 inwoners– gaat aan kop op de lijst Biblebeltgemeenten waar BBB de meeste stemmen haalde. Maar liefst 35,5 procent van de kiezers koos de partij van Caroline van der Plas.

Voor de boer en boerin met het BBB-spandoek gaf onvrede over het stikstofbeleid de doorslag, vertellen ze aan de keukentafel. „Wij produceren voedsel, geen rotzooi voor de Action. We voorzien in een eerste levensbehoefte. Maar continu hoor je dat je ongewenst bent, het verkeerd doet”, zegt Breunissen. Zij zegde haar VVD-lidmaatschap een halfjaar geleden al op in een open brief aan stikstofminister Van der Wal. Ook nu wordt ze fel als de reactie van de minister op de monsterzege van BBB ter sprake komt – Van der Wal zei dat er geen keuze is of haar beleid wordt uitgevoerd. Breunissen: „Ze heeft echt niet in de gaten wat er gebeurd is. Dit is wat de kiezer zegt. Daar kun je niet omheen.”

Falend beleid

„Wij hebben gewoon SGP gestemd”, vertelt een bewoner van een andere boerderij met BBB-vlag aan het hek. „Maar het leek ons goed als de BBB ook veel stemmen zou krijgen”, verklaart ze de reclame voor de concurrent. De vrouw wil verder niet praten.

Op het plein bij supermarkt Coop blijkt dat allerhande kiezers BBB in de armen hebben gesloten. Het gaat aanhangers niet alleen om de landbouw. Veel mensen noemen ook de toeslagenaffaire, overstromingen in Limburg en gasboringen in Groningen als falend beleid. En het ergste is dat het kabinet in hun ogen niets doet om die problemen aan te pakken. „Kinderen zijn weggehaald bij ouders die slachtoffer waren van de toeslagenaffaire. Zo schrijnend”, vindt Pieter Korver, die zijn fiets stalt. „Als je daar achterkomt, ga je dat toch per ommegaande oplossen!” Een vrouw –„liever geen naam”– stemde bij de vorige verkiezingen nog D66. „Die partij beloofde van alles voor de zorg en woningbouw, maar doet niks.” Ze hoopt dat er nu „een andere wind” gaat waaien.

Ook de stijl van BBB spreekt stemmers aan. „De partij zegt waar het op staat, blijft zichzelf en gebruikt fatsoenlijke taal”, vindt Gerrie Hazeleger. Haar eigen keuze geeft ze niet prijs, maar ze is wel blij de BBB zulke hoge ogen gooit.

ChristenUniestemmer Janet van ’t Veld volgt de winst van BBB met argusogen. „Ik heb nog overwogen GroenLinks te stemmen, om een groter blok tegenover BBB te vormen. Met deze uitslag denk ik: Misschien had ik het toch moeten doen.” BBB noemt ze „een populistische protestpartij die het stikstofprobleem ontkent. Straks klapt ze misschien weer uiteen. Oplossingen heeft BBB ook niet.”

Of BBB haar beloftes nakomt, is voor veel Renswoudenaren nog afwachten. Corien, die haar boodschappen in de auto zet, bleef trouw aan de SGP. „Nu komt het erop aan of BBB haar plannen waar kan maken. Ze moet zichzelf eerst nog bewijzen. Dat heb je niet bij een partij die al ruim 100 jaar bestaat.”