Ds. Van Zetten over uitgave GG: We moeten weer echt gaan Bijbellezen
Jong en oud in de Gereformeerde Gemeenten moeten weer aandachtig de Bijbel gaan lezen. Woord voor woord, onderzoekend, overdenkend. Dat is de boodschap van de uitgave van de generale synode ”Het Woord in huis. Handreiking voor gebruik van de Bijbel in het gezin”.
In het (deze) donderdag verschenen nummer van De Saambinder, weekblad van de Gereformeerde Gemeenten (GG), deelt ds. H.A. van Zetten mee dat de synode het boekje graag onder alle leden van de GG verspreidt. Dat werd besloten op de laatste dag van de synode in Gouda, op 15 februari. Alle kerkenraden hebben daarop een brief gekregen elk adres binnen de plaatselijke gemeente een exemplaar toe te sturen, vertelt ds. Van Zetten, woordvoerder namens de synode en redactielid. „Er zijn ruim 36.000 exemplaren gedrukt door uitgeverij De Banier.”
Waarom deze uitgave?
„De generale synode stelde in 2019 de commissie Statenvertaling in. Die kreeg een tweeledige opdracht. Allereerst het gesprek met de Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) voeren over de tekst van de Statenvertaling. Dat project loopt.
De tweede opdracht was het gebruik van de Bijbel in de gezinnen te bevorderen in een tijd van ontlezing. Hoe kunnen we stimuleren dat de Bijbel een vaste plaats krijgt in gezinnen en hoe kunnen we stimuleren dat kinderen van kinds af aan geoefend worden in Bijbellezen?
De commissie Statenvertaling heeft daarop contact gelegd met het deputaatschap voor Kerk, Gezin, Jeugd en Onderwijs (KGJO). Dat had al ervaring met publicaties, zo gaf het eerder een handreiking over het omgaan met jongeren uit: ”Naar de eis van hun weg”.
We wilden een praktisch en toegankelijk boekje maken dat voor iedereen uitnodigend is. Evert Barten, directeur van de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten, is gevraagd het te schrijven.
Als commissie en vanuit KGJO is er kritisch meegelezen. Als commissie hebben we nog wat elementen toegevoegd, zoals het belang van het gebruik van de kanttekeningen bij de Statenvertaling, een goudmijn.”
Wat is de boodschap van het boekje?
„Allereerst dat we de Bijbel weer moeten lezen, aandachtig de woorden proevend, onderzoekend, overdenkend. Bijbellezen vraagt inspanning. Zeker, de Bijbel is een boek met een verheven taal. Nee, de Bijbel is geen krant, geen receptenboek, maar Gods Woord. Als je dat mag zien, geeft dat een heel andere benadering van de Schrift. We hebben de laatste tijd te veel vanuit een consumentenhouding naar de Bijbel gekeken: het moet allemaal makkelijk zijn, alsof de Bijbel fastfood is. Maar Gods Woord is met geen ander boek te vergelijken, dát moeten we vasthouden.”
Voor wie is het boekje bedoeld?
„Voor alle gezinnen, voor iedereen. Het boekje is in eerste instantie geschreven voor jonge gezinnen. En geeft hun handvatten om het Bijbellezen vorm te geven in het gezin. Maar we zijn ervan overtuigd dat de inhoud ook voor ouderen, alleenstaanden en anderen waardevol is. Daarom heeft de synode uitgesproken dat het goed zou zijn als een exemplaar naar elk adres waar leden van de GG wonen, wordt gestuurd.”
Wat zegt u tegen een jong gezin als het over het Bijbellezen gaat?
„Lees het Woord. Oefen jezelf en de kinderen daarin. Als je in de Bijbel zoekt naar momenten waarop er beslag was van het Woord begon dat altijd met het horen, het lezen en inscherpen van Gods Woord en Wet.
Zeker in de tijd waarin wij leven en alles snel en kort moet zijn, vraagt Bijbellezen om tijd, regelmaat en aandacht. We zijn gewend geraakt aan vluchtigheid. De rust is weg. We moeten zorgen voor lichaam én ziel, maar het lijkt erop dat we het drukst zijn met onze boterham. Dan komt Gods Woord niet tot zijn recht. „Stil, nog effe lezen.” Ik ben overigens blij bij veel jonge gezinnen te zien dat er een veel bewustere houding is tegenover Gods Woord en de kerk.
In deze tijd is voorleven ook zo belangrijk. Zien de kinderen je regelmatig gebogen over de Bijbel zitten? Proeven ze de eerbied voor de Schrift? Ik geloof dat daar iets mis is gegaan. Er moet diep ontzag zijn voor Zijn Woord. De Wet is heilig, rechtvaardig en goed. Dat is met Gods Woord ook zo.
Verder zou ik willen zeggen: geef als ouders de huisgodsdienst gestalte. Open op zondagmiddag de Bijbel met kanttekeningen, de Bijbel met Uitleg; lees voor uit de Christenreis van John Bunyan, uit de kerkgeschiedenis, uit de verklaring voor jongeren van de Heidelbergse Catechismus van H. van Dam, enzovoort. Het gaat niet om het vele, maar om het oprechte leven bij Gods Woord.
Ik denk vaak aan mijn opa Van Zetten. Een eenvoudige man. Wat had hij naast de Bijbel in de kast staan? De ”Keurstoffen” van Smijtegelt, de ”Toetsteen van de ware en valse genade” van Van der Groe, en de ”Redelijke Godsdienst” van à Brakel. Dat was het wel ongeveer. Maar dat las hij, en herlas hij. Daar leefde hij bij en uit. Dat eenvoudige leven is een kenmerk van onze gezindte geweest. Ik heb opa nooit horen zeggen dat de Bijbel moeilijk was.
De Heere zegt tegen Abraham: „Wandel voor Mijn aangezicht en zijt oprecht.” Dat komt van binnenuit. Het gaat niet om regel op regel. Het gaat om het leven. Kinderen zien haarscherp of de liefde tot Gods Woord uit het hart van vader en moeder komt of niet.
En bij dat alles geldt dat Gods Geest zo nodig is. Wij kunnen niets maken. Denk maar aan de profetie van Ezechiël over de dorre doodsbeenderen: pas als de Geest levend maakt is er leven; maar deze Geest bindt ons wel aan de middelen.”
Wat betekent deze uitgave in het licht van het project met de GBS om woorden die misverstaan worden in de Statenvertaling te vervangen?
„Ons denken over de Statenvertaling is beïnvloed door gebrek aan oefening in het Bijbellezen. Jongeren zeggen soms: „Ik snap het niet.” Dan zeg ik: „Zullen we het samen aandachtig lezen?” Zo vaak is daarna de reactie: „O, staat dát er!”
In Nieuw-Beijerland begin ik de catechisatieles altijd met het lezen van enkele verzen uit de Bijbel met de kanttekeningen erbij. Wat staat er nu precies? Wat zeggen de kanttekeningen? Wat zeggen de verwijsteksten die erbij staan? Soms lezen we maar enkele verzen. Maar dat is zo belangrijk. We hebben er als kerkenraad ook voor gezorgd dat in alle catechisatielokalen Bijbels met kanttekeningen aanwezig zijn.”
Wat wordt er verder met deze uitgave gedaan?
„Laat de inhoud aan de orde komen op het huisbezoek. Organiseer er een gemeenteavond over. Bespreek het boekje op catechisatie. Het moet wel een vervolg krijgen. Dat is nodig, want het gezag van Gods Woord staat onder druk. Was er in het verleden de Schriftkritiek, in onze kringen lijkt de aanval vanuit de ethiek en de moderne hermeneutiek te komen. Genesis 1-12 verdwijnen dan. Maar wie die hoofdstukken loslaat, verliest heel de Bijbel als het gezaghebbend Woord van God. Daarom moeten we geworteld zijn in de Schrift.”
