Het programma ChatGPT kan zelf teksten schrijven, gestuurd door kunstmatige intelligentie (AI). Als studenten iets niet zelf hebben geschreven, mogen ze dat niet presenteren als zelfgemaakt werk, legt de Universiteit Twente uit. Maar ook als een student er eerlijk over is, kan gebruik van ChatGPT volgens Maastricht University gezien worden als fraude, namelijk wanneer het de beoordeling van de vaardigheden van de student onmogelijk maakt.

Universiteiten controleren teksten van studenten op tekenen van plagiaat. Dat wil zeggen dat iemand geen beweringen van anderen mag overnemen in een tekst, zonder daar een bronvermelding aan toe te voegen. ChatGPT kan echter teksten produceren inclusief bronvermeldingen, waardoor zulke plagiaatcontrole niet volstaat.

Onderwijsinstellingen zoeken dus naar oplossingen. Een mogelijkheid om het gebruik van ChatGPT tegen te gaan is om studenten hun essay te laten toelichten, zegt de Universiteit Utrecht. Uitleggen hoe je tot een bepaald standpunt komt is lastiger als kunstmatige intelligentie je stuk geschreven heeft, zo is de redenatie. Nyenrode Business University noemt ook het afnemen van toetsen onder surveillance een optie. Een andere mogelijkheid is om studenten te vragen om in essays ook heel jonge bronnen op te voeren, omdat ChatGPT die nog niet kent. Het kan ook helpen om studenten te vragen bepaalde antwoorden op een specifieke manier te formuleren, zo geven sommige universiteiten aan.

Ook heeft de maker van ChatGPT zelf een programma ontwikkeld dat teksten die door AI zijn gegenereerd kan herkennen. Universiteit Twente zegt wel zulke software nog niet helemaal te vertrouwen en dat herkennen van door AI geformuleerde tekst dus „het begin” is van een gesprek met een student, „nooit de afronding”.

Meerdere universiteiten benadrukken overigens dat AI ook positief kan bijdragen aan het onderwijs. Tilburg University spreekt van „kansen”, de Protestantse Theologische Universiteit vraagt zich af „of er toepassingen van ChatGPT te bedenken zijn die niet frauduleus zijn maar juist helpend in het onderwijs”. Ook de Universiteit van Amsterdam heeft het over „potentie”.