Ook de weduwe geworden Renuka (20) staat iets dergelijks te wachten, al is het niet zo dramatisch als bij de weeskinderen uit haar dorp.

In het vissersdorp bij de stad Tranquebar, in de Indiase deelstaat Tamil Nadu, kun je wel zeggen dat de dood er zijn intrek heeft genomen. Bij de zeebeving kwamen zo’n 800 mensen om. Ruim 1200 gezinnen raakten zwaar gedupeerd door de enorme golven die hun hutjes tot aangespoeld wrakhout reduceerden.

Is er verschil tussen wrakhout en lompen - een van de materialen waarmee de hutten vanouds zijn opgebouwd? Niet echt, en daarom lijkt een ramp als deze hier minder grote gevolgen te hebben gehad dan bijvoorbeeld in het welvarende Phuket in Thailand, waar door de zeebeving luxe vakantieparadijzen werden omgevormd tot modderpoelen.

Maar schijn bedriegt. De tsunami grijpt wel degelijk diep in het leven van de vissersfamilies in, en een oppervlakkige wandeling langs wat eens de onderkomens van de bewoners waren, is al genoeg om daarvan overtuigd te raken. Zo zitten enkele mannen de hele dag verdwaasd voor zich uit te staren. Ze lijken alle tijd te hebben, maar een praatje met hen maken is onmogelijk. Alsof ze in een andere wereld verkeren, kijken ze je met doffe ogen aan, zonder ook maar een reactie te geven. Wat hen de 26e december is overkomen heeft hen zo aangegrepen dat ze sindsdien in een soort shocktoestand verkeren.

En dan zijn er de vele vrouwen die een of meer kinderen hebben verloren toen de watermassa door hun huisjes en hutten denderde. De een na de ander vertelt aangrijpende verhalen over hoe ze hun kind in de golven zagen verdwijnen.

Andersom gebeurde ook. Dat kinderen hun ouders door de dood zijn kwijtgeraakt. Je zult de tientallen wezen in het dorp niet vinden, want ze zijn door de autoriteiten naar een weeshuis, zo’n 60 kilometer verderop, gebracht. Er kwamen te veel louche figuren het dorp binnen om de kinderen mee te nemen en hen vervolgens in de seksindustrie of in een of andere fabriek tewerk te stellen.

De weeskinderen zijn de eerste voorbeelden van een stille volksverhuizing die op de dood in Tranquebar is gevolgd.

Nu hoef je geen wees te zijn om het risico te lopen verkocht te worden. Een moeder klampt ons aan en vraagt of we haar kind willen meenemen. Ze kan er zelf niet meer voor zorgen nu het gezin geen inkomen meer heeft. Een kleine jongen -om wie het kennelijk gaat- staat ietwat beteuterd naast haar. Wat gaat er in een kind om als je moeder je te koop aanbiedt?

Een ander voorbeeld van uitwisseling is Renuka. Ze is net 20, maar nu al weduwe. Haar man, Mariappu (29), kwam om toen hij op zijn vlucht voor het aanstormende water ten val kwam en er vervolgens een complete stenen muur op hem terechtkwam. Pas na drie dagen hebben ze hem dood gevonden. Met 600 andere doden is hij in een massagraf even buiten de stad begraven.

Renuka, Mariappu en hun een paar maanden oude baby woonden in een stenen huisje, een paar honderd meter van het strand af. Mariappu had zich als visser opgewerkt tot eigenaar van een boot, en dan woon je niet meer in een hut. Aan wat er nog overeind staat van het huis is te zien hoe ook daar op leven en dood is gevochten. Een gat in het dak wijst op de nipte ontsnapping van twee broers van Mariappu toen het huis tot op 3 meter hoogte volliep met water en zij ingesloten dreigden te raken. Renuka en haar kleine wisten wel op tijd te vluchten.

En daar staat ze nu, met het portret van Mariappu naast haar. Het is donderdag de zestiende dag nadat de dood in het vissersdorp toesloeg en dat betekent volgens de Zuid-Indiase traditie een speciale dag van rouw. En daarom ook is rond de mooi omlijste foto een guirlande gehangen.

Intussen wacht ook deze jonge weduwe iets van een grote verhuizing. Als schoondochter intrekken bij haar schoonfamilie zonder de verbindende factor van haar man als zoon en broer lijkt geen aantrekkelijk idee, voor Renuka niet en voor haar schoonfamilie niet. Maar Renuka heeft geluk dat ze een alternatief heeft: ze kan terug naar haar ouders, die in hetzelfde dorp wonen.