Verwachtingen versus verlangens
„Gelukkig nieuwjaar!” is wat we elkaar in deze dagen hartelijk toewensen. We staan aan het begin van een onbekend jaar, dat als het ware open voor ons ligt. Ook al hebben we hier onze verwachtingen van, het kan zo anders verlopen. Wij hebben dat niet in de hand. Gelukkig maar, zeggen we dan. Maar ondertussen kunnen onze verwachtingen ons danig in de weg zitten.
Niet alleen na de zomervakantie, maar ook na de kerstvakantie is er al jaren een piek te zien in het aantal echtscheidingen. Daar zijn meerdere redenen voor te noemen. In ieder geval is deze periode voor veel echtparen, binnen en buiten de kerk, een stressvolle tijd. De verwachtingen zijn dan ook hooggespannen: sfeervolle maaltijden, keurig geklede kinderen, mooie kerkdiensten en eensgezinde families. Sociale media en magazines met gelikte foto’s leggen de lat nog eens extra hoog. En dan verwacht je dat je man net wat harder loopt, maar hij heeft zijn eigen programma. Of je zou graag iets ondernemen met je vrouw, maar zij blijkt drukker te zijn met andere mensen in haar omgeving.
En dat is precies het probleem met onze verwachtingen. Ze gaan meestal over de ander. Hoe hij of zij zich zou moeten gedragen. Veel mannen en vrouwen wisselen onderling eigenlijk alleen nog maar verwachtingen uit. Je hebt er misschien wel een beeld bij hoe je zou willen dat je man of vrouw zich komend jaar zal opstellen in je huwelijk en in je gezin. Misschien een beetje minder kritisch, actiever in het huishouden of meer betrokken op de kinderen. We hebben voor de ander dan een soort ideaalplaatje in ons hoofd.
Natuurlijk hebben we in het sociale verkeer terechte verwachtingen van elkaar op grond van eerdere ervaringen of beloftes. Maar dit betekent niet dat iemand zijn of haar leven geheel dient in te richten volgens de verwachtingen van andere mensen. Het is belangrijk om te beseffen dat de ander altijd vrij is om ”nee” te zeggen als jij iets van hem of haar verwacht. Of om het op een eigen manier in te vullen. Dat is lang niet altijd zoals wij dat zelf in ons hoofd hebben. En dat kan confronterend zijn.
Diep in ons hart leven namelijk onze verlangens. En die gaan niet direct over de ander, maar over onszelf. Wij hebben het nodig om ons gewaardeerd te weten, ons geliefd te voelen. We verlangen naar respect, steun en meeleven. Die verlangens gaan over wie we zelf zijn en wat wij nodig hebben. We zijn hier dus ook zelf verantwoordelijk voor.
Het is belangrijk om deze verlangens te delen in je relatie. Om behoeften die bij jullie als persoon horen uit te wisselen. In een liefdevolle relatie zal de ander zich medeverantwoordelijk voelen voor deze verlangens. En hiervoor op zijn of haar eigen wijze proberen te zorgen. Dus misschien niet via het bloemetje dat jij verwacht, maar wel door eens een keer extra koffie voor je te zetten. Al te veel verwachten maakt ons vaak blind voor wat er wél is.
Dit neemt niet weg dat er teleurstellingen voor kunnen komen. Het kan in een relatie voor veel eenzaamheid zorgen als het anders loopt dan je zou willen. Misschien voldoet jullie huwelijk totaal niet aan het plaatje dat je ooit voor ogen had. Vasthouden aan jouw verwachtingen van de ander helpt dan niet. Jouw man of vrouw wordt nooit precies wat jij nodig hebt.
Het is heilzamer om stil te staan bij je eigen verlangens. Die horen bij jou en die mogen er zijn, ook als verwachtingen niet uitkomen. En waar kun je beter terecht met je verlangens dan bij de Heere, die in Psalm 145 zegt het verlangen te vervullen van wie Hem vrezen. Ten diepste kunnen we enkel en alleen in de herstelde relatie met Hem de aanvaarding, acceptatie en steun vinden die we zo nodig hebben. Laten we dit jaar vaker naar Boven kijken dan naar onze man of vrouw. Daar worden onze verlangens vervuld, maar ook vernieuwd. „Uitgestelde verwachting krenkt het hart, maar een vervuld verlangen is een boom des levens”, zegt Spreuken 13. Vanuit een vervuld verlangen hebben we niet in de eerste plaats van alles nodig van onze man of vrouw. Zeker als we mogen weten aanvaard te zijn door Christus, mogen we de ander dienen en liefhebben vanuit een andere Bron. Wat zal deze overgebleven paradijsbloem dan prachtig bloeien dit jaar.
De auteur is relatiehulpverlener bij Stichting De Vluchtheuvel.