De Kamer vindt dat het kabinet binnen twee weken om het spoedadvies moet vragen. Ook willen de partijen dat de landsadvocaat zich uitlaat over een zogeheten ‘moratorium’, wat inhoudt dat zowel landelijk als provinciaal de handhaving wordt opgeschort.

De PAS-melders mochten onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) stikstof uitstoten zonder vergunning, zolang zij maar melding maakten van uitstoot. Maar toen de rechter in 2019 een streep zette door de PAS, werden ook deze boeren illegaal. In Overijssel dreigen zij failliet te gaan door de dwangsommen. Stikstofminister Christianne van der Wal sprak met gedupeerde gezinnen, vertelde zij geëmotioneerd tijdens het landbouwdebat woensdag.

Maar, zo zei ze eerder, het kabinet kan hen niet zomaar helpen. Stikstofruimte vrijmaken voor hen is erg ingewikkeld. De meest kansrijke weg is het uitkopen van zogenoemde piekbelasters. Ook komt er ruimte vrij als uitstoters in de directe omgeving stoppen. Maar uitkoop in het ene deel van het land ten behoeve van een PAS-melder in het andere deel van het land, kan door de Europese Unie worden beschouwd als onterechte staatssteun. Het kabinet wil dit risico niet lopen.

Volgens de ondertekenaars van de motie heeft het kabinet de „morele en juridische verplichting om deze ondernemers uit de problemen te helpen en te houden”. Zij willen verder dat zowel de provincies als de boeren zelf in staat moeten zijn om stikstofruimte op te kopen. Hiervoor willen de partijen onder meer garantstellingen van banken regelen.

De landsadvocaat staat het kabinet bij in juridische kwesties. Vorig jaar pleitte de landsadvocaat voor het intrekken van vergunningen van boerenbedrijven dicht bij kwetsbare natuur als vrijwillige uitkoop niet werkt. Het ministerie van Landbouw nam het advies ter kennisgeving aan.