„Abortus is geen misdaad vinden wij”, schrijft BNNVARA op haar website. De omroep begon daarom een burgerinitiatief dat de Tweede Kamer oproept abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen. Zodat abortus onder dezelfde wet- en regelgeving komt te vallen als een behandeling in het ziekenhuis. „Nú is het moment om dit voorgoed te veranderen. We zien in de Verenigde Staten, Polen en Hongarije wat er kan gebeuren met het recht op abortus als oprukkende conservatieve politieke krachten hun kans grijpen.” De actie leverde ruim het benodigde aantal steunbetuigingen –minimaal 40.000– op.

Volgens de journalistieke code van de Nederlandse Publieke Omroep bedrijven redacties van de publieke omroep „onafhankelijk, onpartijdig en onbevooroordeeld” journalistiek. Gaat zo’n actie daar zelfs niet lijnrecht tegenin? Of mag ook een publieke omroep politiek beleid beïnvloeden?

Inderdaad, dat mag. Volgens de Mediawet voeren publieke omroepen drie verschillende soorten activiteiten uit. In de eerste plaats hun publieke mediaopdracht: ze moeten zorgen voor kwalitatief hoogstaande programma’s. Daarnaast kennen omroepen verenigingsactiviteiten en nevenactiviteiten.

Een initiatief om het Wetboek van Strafrecht te laten wijzigen zou onder een verenigingsactiviteit kunnen vallen, denkt Wouter Hins, emeritus hoogleraar mediarecht aan de Universiteit Leiden. „Dat kan als zo’n evenement ondersteunend is aan de missie van de vereniging. En dit burgerinitiatief past wel bij de identiteit van BNNVARA.”

Belastinggeld

Voorwaarde voor een verenigingsactiviteit is wel dat die niet uit belastinggeld wordt betaald. BNNVARA moet de actie dus uit eigen middelen financieren, dus met inkomsten uit contributies, abonnementen en schenkingen. Het Commissariaat voor de Media (CvdM) ziet erop toe of een omroep zich houdt aan de regels voor verenigings- en nevenactiviteiten. Die laatste optie kan alleen plaatsvinden met toestemming van het CvdM.

Volgens Hins hoort het bij het Nederlandse bestel van identitaire omroepen dat zij kunnen proberen een maatschappelijk ideaal te bevorderen. Zo zou de EO volgens hem dus ook een burgerinitiatief kunnen organiseren om de wetgeving over abortus juist aan te scherpen.