Klimaatexamen: zakken kan niet, in actiestand schieten wel
„Je kunt voor het Klimaatexamen niet zakken.” Daverend applaus klinkt donderdagmiddag. „Het risico is wel dat je hierdoor in beweging komt om klimaatverandering aan te pakken.”
Waar scholieren peentjes zweten voor hun eindexamens, heerst tijdens het Klimaatexamen in een collegezaal van de Hogeschool Utrecht een ontspannen sfeer. Zo’n 180 studenten én docenten van de hogeschool zitten klaar om het Klimaatexamen af te leggen. Vanmiddag is er geen diploma in het geding. Toch waarschuwt organisator Felix van Vugt: „Er bestaat wel een groot ‘risico’ dat je hierdoor in beweging komt om klimaatverandering aan te pakken.”
Om 16.00 uur wordt de toets uitgedeeld. De stilte daalt neer. Er wordt driftig geschreven. In één uur 35 vragen beantwoorden: uitdagend. Negen vragen zijn dan ook optioneel. Ze zijn gemarkeerd met een smiley: een rood, verhit gezichtje. Heel toepasselijk bij een examen over de opwarming van de aarde.
Eyeopener
Alle klimaatthema’s komen langs. Van de oorzaak en de gevolgen tot de oplossingen. Van de uitstoot van CO2 en wegsmeltende gletsjers tot „een van de krachtigste klimaatacties die je als individu kunt nemen”. Wat dat laatste is? Minder dierlijk en meer plantaardig eten.
Juist dat bleek een eyeopener voor Jolanda Dwarswaard, reflecteert ze na afloop. De directeur van het Institute for Life Sciences & Chemistry van de Hogeschool: „Ik at een periode veganistisch. De laatste tijd was ik juist minder streng voor mijzelf. Daar moet maar weer verandering in komen.”
Geen klimaatwetenschapper
Anton Steeghs, eerstejaarsstudent technische informatica, kreeg „examenvibes”, vertelt hij na afloop. „Het ziet er precies uit als een examen aardrijkskunde.”
Het resultaat zal zeker niet foutloos zijn, zo schat Steeghs in. „Soms miste ik echt context. Hallo, ik ben geen klimaatwetenschapper. Hoe weet ik nu op welke manieren methaan in de atmosfeer terechtkomt?” Antwoord: dit sterke broeikasgas komt onder meer vrij in de veehouderij.
De student werd aan het denken gezet door de vraag over hoeveel extra energie de aarde vasthoudt ‘dankzij’ broeikasgassen. „Je moest het uitdrukken in atoombommen die op Hiroshima vielen. Ik vond het wel een komische en interessante vergelijking.” Elke seconde zou het gaan om de energie van acht van die bommen, blijkt uit de rekensom.
Beslissend
De laatste vraag van het examen moest een brief aan de toekomst zijn. Michiel Hoefsloot, docent fysieke veiligheid, richtte die aan zichzelf. „Ga eens wat doen. Hou nu eens op met vlees eten”, zo maant hij tot actie. „Ik kijk vooral naar mezelf. Ik wil anderen niet de maat nemen.”
„We leven in een beslissend decennium als het om klimaatverandering gaat”, motiveert Felix van Vugt het organiseren van het examen. De coördinator duurzaamheid voor de Hogeschool Utrecht deed zelf vorig jaar mee tijdens de eerste editie van het Klimaatexamen en besloot dit jaar ook de handschoen op te pakken. „Het is belangrijk om zo veel mogelijk mensen in beweging te krijgen om klimaatverandering aan te pakken. Ik vind het klimaatexamen daar een interessant middel voor.”
Volgens hem helpt het om de feiten op een rijtje te krijgen en ook in te zien wat mensen zelf kunnen doen om de opwarming tegen te gaan. „Dat komt allemaal langs in het examen. En als je weet welke oplossingen er zijn, geeft dat hoop, wat mensen vervolgens in beweging zet.”
Joost Brinkman, bedenker van het Klimaatexamen, is ook aanwezig in Utrecht. Hij zegt tevreden te zijn met de tweede editie. In totaal wordt het Klimaatexamen donderdag en de komende dagen op 123 locaties gehouden met in totaal rond de 3000 deelnemers. „Het is bemoedigend om te zien dat dit initiatief om kennis over klimaatverandering te vergroten zo breed wordt omarmd. Hopelijk zet het veel mensen aan het denken.”
