OpinieGezondheid en psychologie

Schaf het leger af en investeer in zorg en onderwijs

Soldaatje spelen was het mooiste wat er was voor onze vriendengroep. Na schooltijd vertrokken we zo snel mogelijk naar het oorlogsgebied, dat bestond uit de prachtige bossen, heidevelden en vennetjes rond Rijssen. Uitgedost met baretten of helmen op onze hoofden, met gevulde veldflessen, met camouflage op onze gezichten (die was aangebracht met Norittabletten) en met zelfgemaakte mitrailleurs slaafden, graafden en draafden we door bos en veld. Vol overgave bestookten we elkaar en als iemand ‘dood’ was, kon hij na tien tellen weer meedoen of er niks gebeurd was. Het was een fantastische tijd waarin we onbezorgd volop genoten van soldaatje spelen. Met genoegen en dankbaarheid kijk ik erop terug.

Jan-Hermen Dannenberg
1 May 2025 20:02Leestijd 4 minuten
beeld RD
beeld RD

Even terzijde: wat onze ouders al wisten, werd later door psychologen en biologen met studies onderstreept. Buitenspelen heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van het zenuwstelsel doordat kinderen leren omgaan met elkaar en hun emoties. Biologen bevestigden dat vies worden door buitenspelen een positief effect heeft op het immuunsysteem. Blootstelling aan alles wat de aarde voortbrengt en wat erin te vinden is, zoals schimmels, bacteriën en andere lichaamsvreemde stoffen, traint het immuunsysteem en voorkomt allergieën.

Is de roep in ons land om meer te investeren in defensie gerechtvaardigd?

Terug naar het soldaatje spelen. Wat wij ons als kinderen niet realiseerden –gelukkig maar– was de ellende die de wereld van soldaten en oorlog met zich meebrengt. Zelfs toen we als zeventienjarigen te horen kregen dat de politiek besloten had dat onze lichting zich niet meer hoefde te melden voor de dienstplicht, vonden we dat jammer. De notie dat je ooit opgeroepen zou worden om te vechten en misschien wel te sterven in een oorlog voor volk en vaderland was niet in beeld.

Nu zich een grote oorlog heeft aangediend aan de grenzen van Europa zijn we als Nederland wakker geworden. We moeten overlevingspakketten in huis hebben, het leger moet in een hogere staat van paraatheid komen, voor defensie moet aanzienlijk meer geld uitgegeven worden om „ons tot de tanden toe te bewapenen”, zoals onze koning onlangs zei. De terugkeer van de dienstplicht wordt inmiddels niet meer uitgesloten.

Als ik nog hetzelfde zou denken als dat soldaatje spelende jochie van vroeger, dan zou dit me als muziek in de oren moeten klinken. Maar nu vraag ik me de laatste tijd steeds vaker af: Waarvoor en voor wie moet dit allemaal? Is de roep in ons land om meer te investeren in defensie gerechtvaardigd? Met alle respect voor onze krijgsmacht, maar als Rusland of China aan onze grens staat, hebben we, ook als we tot de tanden toe bewapend zijn, niks te vertellen. Het defensiebudget van Rusland en China is respectievelijk zes en tien keer groter dan dat van Nederland. De Verenigde Staten, met een defensiebudget van bijna een triljoen dollar (vijftig keer dat van Nederland), zijn het enige land ter wereld dat hieraan het hoofd kan bieden. Zouden we ons moeten verdedigen tegen welke grootmacht dan ook, dan zouden we altijd tekortschieten en Nederlandse soldaten nodeloos de dood in jagen.

Daarom zou het beter zijn het leger af te schaffen. We kunnen hiervoor een voorbeeld nemen aan landen zoals Costa Rica, Panama en IJsland. In 1949 schafte Costa Rica het leger af na een bloedige burgeroorlog. Het land ontwikkelde een politiemacht met vergaande bevoegdheden om de interne veiligheid te garanderen. Voor een conflict met zijn buurland Nicaragua deed Costa Rica een beroep op bemiddeling door de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS). En in al die 75 jaren heeft blijkbaar geen enkel land de behoefte gehad om Costa Rica in te nemen.

IJsland, nota bene een NAVO-lidstaat, heeft voor zijn veiligheid afspraken gemaakt met de Verenigde Staten, Noorwegen en Denemarken. Nederland zou eenzelfde model kunnen hanteren, waarbij de politie uitgebreide bevoegdheden krijgt en we voor conflicten met agressors (tegen betaling) aangewezen zijn op bevriende grootmachten zoals de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk. Het geld dat wordt bespaard, kan gebruikt worden voor broodnodige investeringen in de zorg en het onderwijs, om zo handen en voeten te geven aan het omsmeden van wapens tot ploegscharen.

De auteur is moleculair bioloog.

Vond je dit artikel nuttig?

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer