India is in alle staten na de terreuraanslag vorige week in Kasjmir. „Het land is gewend aan aanslagen, maar dit sektarische geweld heeft in India een shockgevoel gecreëerd”, zegt Lachmipersad. Hij is docent bestuurskunde aan de Universiteit Leiden en analist India bij het Haagsch Instituut GeopolitiekNu.

Wat maakt deze aanslag anders dan andere aanslagen?

„Doorgaans worden in het land aanslagen gepleegd op legerdoelen, bijvoorbeeld op een konvooi of op een militair vliegveld. Maar deze keer waren toeristen het doelwit en werden doelbewust niet-moslims als slachtoffer uitgekozen. De daders –twee Pakistani en een Indiër uit Kasjmir– checkten of ze Koranverzen konden opzeggen en ook moesten mannen hun broek laten zakken om aan te tonen dat ze besneden waren.

India is in shock en premier Narendra Modi heeft gezegd dat hij de daders tot in de uithoeken van de wereld gaat vervolgen. Ook zei hij dat iedereen met de staat te maken krijgt die de daders heeft gesteund.”

Zit Pakistan erachter, zoals India beweert?

„De Pakistaanse inlichtingendienst en het militaire apparaat ontgaan weinig. Op z’n minst wist het leger ervan. Het is ook goed mogelijk dat de autoriteiten de terroristen hebben gebruikt, want bij eerdere aanslagen is bewezen dat de staat zo opereert. De defensieminister heeft enkele dagen geleden aan Sky News toegegeven dat de staat in het verleden terreurgroepen steunde, wat voorheen werd ontkend.

De timing van de aanslag is ook opvallend, want het gebeurde terwijl de Amerikaanse vicepresident JD Vance in het land was vanwege een vrijhandels- en waarschijnlijk ook een veiligheidsakkoord. En Modi was in Saudi-Arabië. Terwijl het land de blik naar buiten wendt, wordt het gedwongen om aandacht te geven aan binnenlandse kwesties.

Het Pakistaanse leger is gebaat bij de huidige onrust. Veel Pakistani zijn ontevreden over het economische wanbeleid van de staat en de hoge inflatie die daardoor is ontstaan. Het wantrouwen naar het leger is ook groot nadat in 2023 de populaire president Imran Khan in de gevangenis werd gezet. Een conflict met India leidt de aandacht af van deze binnenlandse problemen. Als het oorlog wordt, hopen de machthebbers in Pakistan erop dat ze weer de steun krijgen van de bevolking.”

Komt er oorlog tussen beide landen, denkt u?

„Ik verwacht dat India stevig gaat reageren, maar er niet al te hard in wil gaan. Al meer dan een week buigt New Delhi zich over de vraag hoe het keihard terug kan slaan zonder een langdurige conventionele strijd of nucleaire oorlog te ontketenen. India wil jaarlijks groeien met 6 à 7 procent en doet zijn best om buitenlandse investeerders te vinden. Het wil niet riskeren dat geldschieters zich terugtrekken. Een groot risico is ook dat China zijn kans schoon ziet bij een conflict in Kasjmir en vanuit het noorden onrust gaat stoken.

India beschikt over andere manieren om de aartsvijand hard te raken. Het schortte al een waterverdrag op. Verder verwacht ik dat er gerichte raketaanvallen en bombardementen komen op militaire infrastructuur en op kampen waar terroristen zich ophouden. Lukraak bommen gooien op Pakistan zal India niet doen. Het land ziet dat minderheidsgroepen al een slechte relatie met Pakistan hebben en wil dat graag zo houden.

Wat India denk ik ook gaat proberen, is om steun te vergaren om Pakistan uit te sluiten van het internationale betalingssysteem Swift. Als dat lukt –wat ik overigens niet verwacht– brengt dat Pakistan veel meer schade toe dan een atoombom.”

Waarom laait het conflict in Kasjmir telkens weer op?

„Tot 1947 waren India en Pakistan een Britse kolonie. De voorstanders van een seculiere staat wilden dat zo houden, maar de tegenstanders vonden dat hindoes en moslims per definitie niet één land en één volk konden zijn. Het gevolg was dat de provincies met een moslimmeerderheid zich afscheidden als Pakistan.

In 1948 wilde Pakistan het onafhankelijke Kasjmir inlijven. Kasjmir was overwegend islamitisch, maar had een hindoekoning. Die koning vroeg India met succes om de Pakistanen weg te jagen, maar moest wel ondertekenen dat de regio voortaan bij India hoorde.

Ook in 1965, 1971 en 1999 vochten de landen om Kasjmir, waarbij Pakistan telkens het onderspit moest delven. Van tijd tot tijd zijn er schermutselingen, zoals in 2016 en 2019, en om de drie à vier jaar wordt er een aanslag gepleegd, waarna India een tegenreactie laat volgen. Vanuit Pakistan bezien zijn Kasjmiri moslims en hoort de regio bij Pakistan. Daarom is het in essentie een sektarisch conflict.”