Nederland ontstond in de zestiende eeuw uit een revolutie. De Staten van Holland en de Staten-Generaal trokken op illegale manier bevoegdheden naar zich toe, zegt prof. dr. Simon Groenveld.

De koeriers drijven hun paarden tot het uiterste. Met de brieven in de zadeltassen of verstopt onder hun wambuis snellen de vredesruiters over de zandwegen van Münster naar Osnabrück en terug. De Spaanse onderhandelaars houden niet van wachten. De Nederlandse nog minder. Ze hebben allemaal haast; vrede moet er komen. Opschieten. Het is bijna 1648.

Het bloedbad van Naarden, de moord in 1572 op zo’n 800 burgers door Spaanse troepen, leeft vandaag de dag amper in de vestingstad. Van herdenken is in ieder geval geen sprake. „Hier gaat alle aandacht uit naar Comenius, en dat terwijl Naarden eigenlijk niets met hem heeft.”

Op de eerste zaterdag van juni in 1568 stroomde de Grote Markt van Brussel al vanaf de vroege ochtend vol: er zou een terechtstelling plaatsvinden. Rond elf uur betraden de graven van Egmont en Hoorne het schavot. Hun standbeelden trekken 450 jaar later nog altijd veel belangstelling.

Borden met soldatenlaarzen wijzen de weg. Rond Heiligerlee loopt een beleefroute voor kinderen: wat gebeurde er precies op die 23e mei 1568?

De Ginsburg was een belangrijke burcht op de grens van het graafschap Nassau. Willem van Oranje voerde er het eerste krijgsoverleg om de strijd in de Nederlanden te beginnen. Dit jaar 450 jaar geleden. Later trok hij er zijn troepen samen. Een reportage.