Rapport: asieldeal kan zoektocht statushouder naar werk vertragen
De asieldeal die de coalitie deze zomer heeft gesloten, kan ertoe leiden dat statushouders later aan het werk gaan. Doordat mensen langer moeten wachten op gezinshereniging, duurt het ook langer voordat ze gesetteld zijn. Dat kan vertraging opleveren, blijkt uit een rapport van Open Embassy dat minister Karien van Gennip van Sociale Zaken naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Van Gennip had om onderzoek gevraagd naar het perspectief van mensen met een verblijfsvergunning (statushouders) op de zoektocht naar werk. Het kabinet wil ervoor zorgen dat meer mensen met een migratieachtergrond aan werk komen, waar statushouders ook onder vallen. Werkloosheid in die groep ligt hoog: 7 procent, waar dat bijna 3 procent is onder mensen zonder migratieachtergrond. Dat verschil is „statistisch significant” en is de afgelopen vijftien jaar nauwelijks afgenomen. „Juist in tijden van lage werkloosheid en arbeidskrapte baart mij dit zorgen”, aldus Van Gennip.
„Voor de mensen die in een azc (asielzoekerscentrum) zitten en nog moeten gaan inburgeren staat er één ding als een paal boven water: eerst moet de basis op orde zijn, en dan ontstaat er ruimte voor (gedachten over) werk”, blijkt uit dat onderzoek. Het regelen van een woning én gezinshereniging horen bij die basis, aldus Open Embassy, een organisatie die nieuwkomers aan werk helpt. Bovendien moeten mensen een deel van hun inkomen uit werk afdragen aan het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), als ze nog in de opvang zitten. Dat bedrag „schrikt af”.
„Zowel door het systeem van opvang, als het systeem van inburgering voelen mensen zich ontmoedigd om op zoek te gaan naar werk of om daadwerkelijk werk te vinden”, luidt de conclusie. Zo is er ook een groot verschil tussen mensen die een asielprocedure hebben doorlopen en gevluchte Oekraïners, die geen asiel hoeven aan te vragen. Na een half jaar is 40 procent bij deze laatste groep al aan het werk. „Terwijl dit percentage voor mensen met een tijdelijke verblijfsstatus (die onder de reguliere asielprocedure vallen) slechts na vijf jaar gehaald wordt.”