Toch is het niet zo dat Janoekovitsj zich neerlegt bij de uitslag. Hij blijft zichzelf beschouwen als de „rechtmatige winnaar van de verkiezingen van 21 november.” Opvallend is de datum die hij erbij noemt. Het hooggerechtshof heeft deze uitslag namelijk ongeldig verklaard. En dus zonder „rechtmatige winnaar.”

De uitslag van de extra verkiezingsronde op 26 december, waaruit Joesjtsjenko als winnaar naar voren kwam, aanvaardt Janoekovitsj niet. Te veel fraude, meent hij. Maar het hooggerechtshof in de hoofdstad Kiev veegde vorige week al zijn klachten van tafel.

Het is best mogelijk dat de oppositie inderdaad zwaar heeft gefraudeerd. Oekraïne staat op de lijst van meest corrupte landen ter wereld.

Maar uit de mond van Janoekovitsj is deze beschuldiging toch wel een lachertje. Onafhankelijke waarnemers schatten dat bij de verkiezingen van 21 november 85.000 regeringsmedewerkers aan het manipuleren waren. In sommige districten overtrof de hoeveelheid uitgebrachte stemmen het aantal inwoners.

Ondanks deze massale zwendel bedroeg de voorsprong slechts 2,8 procent.

Zelf opgelost
De crisis van de afgelopen zes weken was onaangenaam voor alle partijen. In het begin was het zelfs spannend, toen premier Janoekovitsj zelfs het leger wilde inzetten om de honderdduizenden demonstranten in Kiev te verjagen. Maar achteraf lijken het waarschijnlijk de gebruikelijke groeipijnen op weg naar een volwassen democratie.

De belangrijkste les is dat Oekraïne het probleem zelf heeft opgelost met behulp van de eigen regels en instellingen. Vaak geeft het leger in zulke crises de doorslag. Maar in Oekraïne was het het hooggerechtshof.

Het hof had niet alleen de moed alle klachten uit het kamp van Joesjtsjenko over de verkiezingsfraude in behandeling te nemen, maar uiteindelijk ook de verkiezingsuitslag ongeldig te verklaren. En vorige week toonde het zich niet-ontvankelijk voor de klachten van Janoekovitsj over de nieuwe verkiezingen.

Rechtsstaat
Voor mensen in West-Europa is het vanzelfsprekend dat ook de koning onder de wet valt en dat de rechter de overheid van tijd tot tijd op de vingers tikt. Dit behoort tot de kern van de rechtsstaat. Maar in landen die bezig zijn zich te ontworstelen aan een dictatoriaal verleden is de rechterlijke macht veelal een instrument van de presidentiële macht. Ook Oekraïne is na de onafhankelijkheid begin jaren negentig niet veel verder gekomen. Maar nu bewees het hof zijn onafhankelijkheid.

Dat Oekraïne zijn crisis intern oploste, zegt niet dat er geen buitenlandse belangstelling was. Zowel Rusland als het Westen had zijn favoriete kandidaat. Ongetwijfeld heeft deze druk van buiten geholpen om tot een oplossing te komen.

Het was duidelijk dat het Westen de officiële winnaar van 21 november, Janoekovitsj, nooit als wettig zou erkennen. Even duidelijk was echter dat Moskou niet zonder een nieuwe verkiezingsuitslag overtuigd ervan zou kunnen worden dat de oppositiekandidaat Joesjtsjenko president zou moeten worden. En voor de president van Oekraïne, dat een brug vormt tussen Oost en West, is buitenlandse erkenning van beide kanten essentieel.