Een jaar geleden was een dieselrijder bij de pomp –op een volle tank van pakweg 40 liter– al snel tussen de 10 en 15 euro goedkoper uit dan een benzinerijder. Hoe vaker er getankt moest worden, hoe meer er van dit voordeeltje werd geprofiteerd. Automobilisten die lange afstanden aflegden, hadden er dus vaak meer baat bij als ze op diesel reden.

Inmiddels is er veel veranderd. De automobilist betaalde begin deze week 2,21 euro voor een liter diesel en 2,17 euro voor een liter benzine. „Het tijdperk van de goedkopere diesel is wel voorbij”, zei ING-econoom Rico Luman in augustus al tegen de NOS, toen diesel voor het eerst duurder werd dan benzine.

Betekent dit dat de dieselrijder dief is van zijn portemonnee? Dat hoeft niet per se zo te zijn; een auto kan altijd nog langer rijden op een liter diesel dan op een liter benzine. Aan de andere kant betaalt de dieselrijder wel meer wegenbelasting. Een beetje rekenwerk kan het nodige verduidelijken.

Goedkoper

Neem de diesel- en benzinevariant van de Volkswagen Golf. Volgens de website van de ANWB rijdt het eerstgenoemde voertuig ongeveer 1 op 19, bij de benzinemotor is dat 1 op 16. Een diesel is dus zuiniger.

Als je bijvoorbeeld 15.000 kilometer per jaar aflegt, ben je –uitgaande van de huidige brandstofprijzen– als dieselrijder in totaal zo’n 1745 euro kwijt. Rijd je die kilometers in een benzineauto, dan kost je dat jaarlijks zo’n 2035 euro. Zo bezien ben je met een diesel-
auto 290 euro goedkoper uit.

Ter vergelijking: een jaar geleden was dit prijsverschil nog 550 euro. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) betaalde de automobilist toen gemiddeld 2,00 euro aan de pomp voor een liter benzine en 1,64 euro voor een liter diesel. Het kan verkeren.

Motorrijtuigenbelasting

Hoewel het voordeel fors geslonken is, betaalt de dieselrijder op jaarbasis nog wel aanzienlijk minder aan de pomp dan de benzinerijder. Maar daarmee houden de financiële meevallers ook wel op. Zo betaalt de eigenaar van een dieselauto meer motorrijtuigenbelasting (mrb) dan een benzinerijder.

Naast de brandstof waarop het voertuig rijdt, tellen er in het bepalen van de hoogte van de mrb nog twee factoren mee: de uitstoot en het gewicht van het voertuig. Daarbij betaalt de autobezitter een provinciale belasting –de zogeheten opcenten– die bovenop de mrb komt. Hierdoor betaalt een eigenaar van exact dezelfde auto in Zeeland een ander tarief dan in Utrecht of Gelderland.

Op de website van de Belastingdienst kan de hoogte van de mrb op basis van een aantal voertuigkenmerken worden berekend. In het geval van de Golf betaalt de bezitter van de benzinevariant in Zuid-Holland 532 euro per jaar. Rijdt de Golf op diesel, dan betaal je in dezelfde provincie 1300 euro; een verschil van 768 euro.

De ANWB kenmerkt diesel als zuiniger dan benzine en vooral: diesel stoot minder CO2 uit. Waarom betaalt de automobilist die op deze brandstof rijdt dan zoveel meer mrb? „Dat gebeurt vooral om te compenseren dat de brandstofaccijns op diesel lager is”, aldus een woordvoerder bij het ministerie van Financiën. „Het verlagen van de mrb voor dieselauto’s is vooralsnog niet aan de orde.”

De eigenaar van de Golf op diesel tikt op jaarbasis –puur gelet op brandstofkosten en mrb bij een kilometerstand van 15.000– dus 478 euro meer af dan de weggebruiker die in de benzinevariant rijdt. Het omslagpunt ligt rond de 39.750 kilometer: dan is het cumulatieve voordeel aan de pomp voor de dieselrijder groter dan het nadeel van de hogere mrb. De dieselrijder moet jaarlijks dus wel heel wat kilometers afleggen om onderaan de streep voordeliger uit te zijn dan de benzinerijder.

Elektriciteit

Hoe vallen de kosten uit in het geval van een elektrische auto? Om te beginnen zijn elektrische voertuigen tot en met 2024 vrijgesteld van mrb. De overheid wil zo de aanschaf ervan stimuleren. Die kostenpost valt voor nu dus af. Ingewikkelder wordt het als het gaat om de brandstofkosten: de prijs van elektriciteit kan per laadpunt verschillen.

Kun je de auto thuis opladen –via het stopcontact of je eigen laadpaal– dan betaal je de kilowattuurprijs van je energieleverancier. De ANWB rekent voor dat een kilowatt-uur (kWh), bij een vast energiecontract doorgaans 30 cent kost. Eén laadbeurt van 20,7 kWh kost dan 6,21 euro. Rijd je jaarlijks 15.000 kilometer, dan kost dat je 932 euro.

Je bent duurder uit als je de auto oplaadt aan een openbare laadpaal. Volgens de ANWB variëren daar de tarieven tussen de 25 en 75 cent per kWh. De bond gaat in een rekenvoorbeeld uit van 65 cent. Voor een laadbeurt van 20,7 kWh ben je dan 13,46 euro kwijt. Voor 15.000 kilometer komt dat neer op 2019 euro.

Onderhoudskosten

Maar wat als je een binnenkort een nieuwe auto wilt kopen? Uitsluitend gelet op brandstofkosten en mrb valt de keus voor een elektrische auto financieel gezien het voordeligst uit. Maar daarmee ben je er nog niet; als je een auto gekocht hebt, moet je ook rekening houden met afschrijving en onderhoudskosten.

Daarbij is het de vraag wat er na 2024 gebeurt. Moet er voor de elektrische auto dan ook mrb worden betaald en wat wordt het tarief? De woordvoerder van het ministerie van Financiën laat weten dat dit nog niet bekend is. „Het kabinet brengt momenteel in kaart welke maatregelen na 2025 mogelijk en wenselijk zijn om het wagenpark te verduurzamen”, aldus de zegsman.