Die waarschuwing was twee weken geleden schrikken voor de Oekraïense president Volodimir Zelenski. De steun vanuit Amerika is voor hem uiterst belangrijk in de oorlog met Rusland. De VS hielp dit jaar al met 60 miljard dollar, ofwel 61,5 miljard euro. Wat als dat wegvalt of schraler wordt?

Maandenlang hoefde Zelenski zich geen zorgen te maken. Steeds weer bleek uit opiniepeilingen dat ruim 80 procent van de Amerikaanse bevolking voluit achter de hulp aan Oekraïne stond.

Dat was –ondanks alle politieke verdeeldheid– ook in het Congres zo. In mei stemde het overgrote deel van de Republikeinse afgevaardigden samen met de Democraten voor hulp aan de Oekraïne.

In september stemden bijna alle Republikeinen (op tien na) echter tegen een financieringspakket waarin miljarden voor de hulp aan Kiev waren opgenomen. Weliswaar ging het bij het plan om meer beleidsterreinen, maar geen van de Republikeinen probeerde de hulp aan Oekraïne alsnog door het Huis van Afgevaardigden te krijgen.

Het standpunt van de Republikeinen lijkt te schuiven. De waarschuwing van McCarthy illustreert dat. Hij zei vorige week dat wanneer hij weer voorzitter wordt van het Huis van Afgevaardigden hij zijn best zal doen om de steun aan Kiev fors te beperken.

Onverschillig

Binnen de Senaat gaan er onder de Republikeinen eveneens stemmen op de hulp te verminderen. Senator Josh Hawley zegt dat onder senatoren de vrees bestaat dat al te gulle hulp aan Kiev het Amerikaanse wapenarsenaal uitput. Het Pentagon vindt deze angst overigens volkomen misplaatst.

De Congresverkiezingen van volgende week zal weinig aan die stemming bij de Republikeinen in de Senaat veranderen. Sterker nog: er zijn verschillende kandidaten die vinden dat Oekraïne zijn eigen boontjes moet doppen. Zoals James David Vance, Republikeins kandidaat voor de Senaat uit Ohio. Hij zei onlangs expliciet: „Het kan me niets schelen wat er in de Oekraïne gebeurt.”

Vance vindt dat de oorlog in Oekraïne vooral een Europese zaak is. Europa moet volgens hem veel meer doen.

Daarin staat deze kandidaat-senator niet alleen. Een grote groep aanhangers van oud-president Donald Trump deelt die gedachte, ook al heeft Trump zelf zich op dit punt gematigder uitgelaten dan bijvoorbeeld Vance doet.

Ook op het grondvlak verandert de stemming. Uit een peiling van het Pew Research Center in september bleek dat 32 procent van de Republikeinen van mening is dat de VS te veel steun verlenen aan Oekraïne. In maart van dit jaar was dat 9 procent.

Tegenstemmen

Voormalig vicepresident Mike Pence zit intussen op een geheel andere lijn. Hij vindt dat er binnen de Amerikaanse conservatieve beweging geen ruimte kan zijn voor „apologeten” van de Russische president Poetin. „Ik weet dat er een beweging in onze partij is die ons wil laten terugtrekken uit de rest van de wereld”, zei Pence vorige week woensdag in een toespraak voor de conservatieve Heritage Foundation. „Maar appeasement (oorlog vermijden door concessies te doen aan de tegenstander, red.) heeft nog nooit gewerkt, nooit in de geschiedenis. Meer dan ooit hebben we nu een conservatieve beweging nodig die zich inzet voor de rol van Amerika als leider van de vrije wereld en als voorhoede van de Amerikaanse waarden.”

Het spreekt vanzelf dat ook de gematigde Republikeinen hopen op een verkiezingsoverwinning van hun partij volgende week dinsdag. Maar tegelijk bestaat bij hen de zorg dat dan de hulp aan Oekraïne wordt ingeperkt.

Volgens Amerikaanse media werken daarom afgevaardigden uit beide partijen hard aan een nieuw steunpakket voor Kiev. Hun streven is om dat nog voor de jaarwisseling in stemming te laten brengen, vóórdat in januari het nieuwe Congres aantreedt. En dan kan de stroom hulpgoederen richting Kiev wel eens opdrogen. Als de Republikeinen winnen tenminste.

Dit is het derde deel in een serie van vijf over de aanstaande midterms. Zaterdag in Accent deel vier.