Dat bevalt de prinses prima. „Ik moet er niet aan denken dat iedereen je aankijkt of aanspreekt.” Woensdag viert ze haar 55e verjaardag.

Met z’n 160 vierkante kilometer is vorstendom Liechtenstein met recht een dwergstaat­je te noemen; het is qua landoppervlakte zelfs nog iets kleiner dan Texel. In slechts 24 kilometer rijd je van noord naar zuid. Het minivorstendom ligt grotendeels ingeklemd tussen Oostenrijk en Zwitserland en telt slechts enkele steden, waaronder de hoofdstad Vaduz. Daar wonen logischerwijs ook de meeste van de in totaal 37.000 inwoners.

Wie Vaduz doorkruist, kan niet om de residentie van de prinselijke familie van Liechtenstein heen. Slot Vaduz, een kasteel uit de twaalfde eeuw, ligt op een 120 meter hoge rotsformatie en steekt daardoor boven het centrum uit. In deze blikvanger wonen erfprins Alois en erfprinses Sophie met hun vier kinderen: Joseph Wenzel (27), Marie-Caroline (26), Georg (23) en Nikolaus (21). Alois is de oudste zoon van prins Hans-Adam II van Liechtenstein en gravin Marie Kinsky von Wchinitz und Tettau. Gravin Marie overleed eind vorig jaar.

Fortuin

Sinds 2004 heeft de 54-jarige prins Alois de dagelijkse leiding over Liechtenstein. Hij nam de regie destijds over van zijn vader Hans Adam II. Het betekent niet meer dan dat Alois regent is van het land; zijn 77-jarige vader zal het staatshoofd van Liechtenstein blijven zolang hij niet officieel aftreedt. Hans Adam II kwam na de dood van zijn vader in 1989 op de troon. Over een eventuele troonsafstand is niets bekend.

Alois heeft dus nog niet de bevoegdheden die zijn vader heeft. Rechten die er niet om liegen, want in Liechtenstein is de vorst tegelijk regeringsleider. Hij heeft politieke macht, wat betekent dat hij het parlement kan ontbinden en nieuwe verkiezingen kan uitschrijven.

Doordat Hans Adam II in 2004 een grote stap terugdeed, kon hij zich als eigenaar meer richten op zijn bankgroep LGT. De vorst heeft een familiefortuin dat op zo’n 7,6 miljard dollar wordt geschat, met daarnaast een persoonlijk fortuin van 4 miljard dollar. Ook beheert de Liechtensteinse prinselijke familie een aanzienlijke kunstcollectie. Het maakt Hans Adam II rijker dan onder andere de Britse koninklijke familie.

Alois en Sophie zijn dan nog niet het officiële vorstenpaar van Liechtenstein, ze vertegenwoordigen hun land al jarenlang bij feesten en plechtigheden in het buitenland. Zo waren zij in 2013 present bij de inhuldiging van koning Willem-Alexander en in 2018 bij de viering van de vijftigste verjaardag van de Deense kroonprins Frederik. Ook was het paar vorige maand in Londen aanwezig bij de uitvaart van de Britse koningin Elizabeth II.

Hoge adel

Erfprinses Sophie verscheen in 1993 op het koninklijke toneel toen Alois haar voorstelde als zijn verloofde. Hij was destijds de eerste van zijn generatie troonopvolgers die ging trouwen. Leeftijdsgenoten als Willem-Alexander, de Deense kroonprins Frederik en de Spaanse kroonprins Felipe, maar ook de acht jaar oudere kroonprins Filip van België, volgden pas veel later.

Sophie was geen burgermeisje, maar van hoge adel. Sophie Elisabeth Marie Gabrielle werd bijna 55 jaar geleden in München geboren als oudste dochter van hertog Maximiliaan in Beieren en hertogin Elisabeth Gräfin Douglas. Ze stamt in directe lijn af van de laatste Beierse koning, Ludwig III. Hij was haar betovergrootvader. Ook stamt Sophie rechtstreeks af van het Huis Stuart: ze is tweede in lijn van de Jacobische tak, die meent rechten te hebben op de Britse troon. Sophie kreeg meerdere titels bij geboorte. Ze werd burgerrechtelijk Herzogin in Bayern en volgens het huisrecht is zij Prinzessin von Bayern.

Na haar afstuderen aan de middelbare school volgde Sophie seminars aan de Inchbald School of Interior Design. Ze was vooral geïnteresseerd in de diverse stijlen van interieurontwerp. Daarna studeerde Sophie geschiedenis en Engels aan de Katholieke Universiteit in Eichstätt.

Op een verjaardagsfeest van haar neef in München ontmoette Sophie de Liechtensteinse erfprins Alois. Ze trouwden op 3 juli 1993 in de kathedraal van St. Florin in Vaduz. Het paar koos ervoor in Londen te gaan wonen. In 1996 verhuisden ze naar Vaduz.

Zwanger

Na haar huwelijk besloot erfprinses Sophie zich in te zetten voor maatschappelijke vraagstukken. Ze is beschermvrouwe voor veel organisaties en evenementen die met kinderen, onderwijs en kunst te maken hebben. Ze bezoekt regelmatig ziekenhuizen, verpleeghuizen en veilingen.

In 2006 richtte ze de Sophie von Liechtenstein Foundation for Woman and Child op. Deze stichting zet zich in voor vrouwen die onbedoeld zwanger worden en heeft als doel hun een positiever levensperspectief te geven voor zichzelf en hun kinderen. In 2015 werd Sophie ook voorzitter van het Liechtensteinse Rode Kruis. Ze was enkele maanden geleden actief betrokken bij de bijdrage van Liechtenstein aan de Oekraïne-hulpfondsen van het Internationale Rode Kruis.

Naast haar binnenlandse verplichtingen is de Liechtensteinse erfprinses zo vaak als mogelijk is aanwezig bij speciale gelegenheden in het buitenland. Jaarlijks ontmoet ze, met echtgenoot Alois, haar collega’s uit andere Duitstalige landen op een informele top; dat zijn koning Filip en koningin Mathilde van België en groothertog Henri en zijn vrouw Maria Teresa van Luxemburg. Ook de presidenten van Zwitserland en Oostenrijk zijn er elk jaar bij.

Op de Nationale Dag van Liechtenstein is erfprinses Sophie eveneens jaarlijks present. Veel inwoners verzamelen zich die feestdag bij Slot Vaduz en hebben kans om de koninklijke hoogheden dan in het echt te zien en te spreken.

Boodschappen

Naast haar publieke activiteiten leeft erfprinses Sophie een redelijk anoniem leven. Buiten Liechtenstein wordt het wel en wee van de prinselijke familie nauwelijks gevolgd. Begin 2003 kwam de prinses in het nieuws vanwege ernstige omstandigheden: ze had de diagnose gekregen dat ze een hersentumor had. De tumor bleek gelukkig goedaardig te zijn en de prinses herstelde goed.

Dat Sophie niet zo bekend is als veel andere collega’s, vindt ze zelf allerminst erg. Ze ziet zelfs ook voordelen aan de onbekendheid. Anders dan bijvoorbeeld de Britse of Scandinavische royals wordt zij buiten de landsgrenzen nauwelijks herkend. „Ik moet er niet aan denken dat iedereen je aankijkt of aanspreekt”, bekende Sophie enkele jaren geleden in een interview. De erfprinses vindt het prettiger om op te gaan in de anonimiteit.

In haar eigen land wordt ze op straat wel degelijk herkend, „maar de nuchtere Liechtensteiners laten het dan bij een knikje of een simpel „goedendag.” Ze begrijpen heel goed dat ik ook weleens boodschappen moet doen”, aldus Sophie. Ze herinnert zich goed dat ze een keer in Vaduz werd aangesproken door een Amerikaanse student. Die bekeek ansichtkaarten met portretten van de prinselijke familie en zag een gelijkenis. „Hij vroeg: „Bent u dat?””

Paspoort

In 2019 deed Sophie in een Liechtensteinse krant een andere bekentenis. Tijdens reizen naar het buitenland kampt zij weleens met bijzondere problemen. Ze vertelde dat ze regelmatig staande wordt gehouden bij de paspoortcontrole. De reden? Haar familienaam is hetzelfde als de landsnaam op haar paspoort. En aangezien Liechtenstein niet heel veel bekendheid geniet, is dat een reden voor veel buitenlandse douanebeambten om haar extra te ondervragen.

Het maakt wederom duidelijk dat Liechtenstein uniek is; het land is genoemd naar de regerende vorstelijke familie en niet andersom, zoals in veel landen. Erfprinses Sophie neemt de nodige vertraging tijdens haar reizen voor lief; daarna kan ze weer zijn wie ze is: misschien wel de onbekendste prinses van Europa.