Oeps. Pak melk vergeten bij de supermarkt vanmiddag. En nu is het bijna half negen. In Duitsland moeten klanten van Aldi Nord dan voortaan opletten, want een groot aantal winkels gaat vanaf 1 november een uur eerder, om 20.00 uur, al dicht. Het bedrijf meldt dat op Twitter. De reden? Energiebesparing. Een goed idee voor Nederland?

„Symboolpolitiek.” Zo typeert Jan-Willem Grievink, food retail deskundige en oprichter van kennisplatform Foodservice Instituut Nederland de actie bij de oosterburen. „Je bespaart slechts een uurtje brandende lampen in de winkels en stroom voor de kassa”s. De koelingen moeten aan blijven en dát is veruit de grootste elektra post”, licht hij toe.

Volgens hem probeert Aldi Nord te laten zien hoe goed ze bezig is met milieu. „Of dit komt door personeelsgebrek.” Hij wijst op de toestroom van klanten door de crisis. „Ze zouden eerder langer open moeten blijven om service te blijven bieden”, meent Grievink. „En wil je iets „goeds” doen in deze energiecrisis; leg dan alle daken van supermarkten vol zonnepanelen.”

„Een uur eerder sluiten zet niet echt zoden aan de dijk in energiebesparing”, bevestigt directeur Adriaan van Engelen van stichting Stimular de inschatting van Grievink. Stimular helpt bedrijven versneld te verduurzamen door kennis en ervaring te delen. „Je kunt je als supermarkt beter bezighouden met goed afdichten van koelmeubelen en de verwarming in de winkel de hele dag uitzetten. Klanten hebben hun jas toch al aan en personeelskleding kun je erop aanpassen.”

Verwarming

Volgens Van Engelen lopen supermarktketens onderling „uit de pas” als het gaat om verduurzamen van panden. „De energiecrisis is een wake up call voor wat al lang had moeten gebeuren.” Hij schat dat ongeveer de helft van de supermarkten nu actief meer bezig is met energie besparen. Veel te weinig, vindt hij. „Wie een goed energieplan maakt, spaart niet alleen het milieu, maar bespaart ook geld.”

Grievink beaamt: „Niet iedere supermarkt onderneemt maatschappelijk verantwoord, maar ze lopen zeker niet achter op andere sectoren. Integendeel. Zonnepanelen, energiezuinige koelingen en ovens waren al langer praktijk. Daar zullen ze nu verdere stappen in zetten met nieuwe investeringen. Bijvoorbeeld in warmteterugwinning. Koeling levert namelijk ook restwarmte waarmee je anderen een plezier kunt doen. Ook zal er nog meer ingezet worden op voorkomen restafval en het aanschaffen van biovergisters om van afval nog iets te maken. Dat de energiekosten gigantisch oplopen, is een extra reden om in actie te komen.”

Volgens Grievink zouden Nederlandse supermarkten daarnaast beter maatwerk kunnen leveren, dan focussen op een uurtje eerder sluiten: „Het marktgebied kan lokaal verschillen. Zo kunnen sommige winkels bijvoorbeeld al om 06.30 uur open om forenzen beter te bedienen.”

Bij Aldi in Nederland is vroeger sluiten van de winkels „niet aan de orde”, meldt woordvoerder Dieuwertje de Jong van Aldi. „Elk land van de Aldi Nord Group of Companies hanteert een eigen aanpak, ook op het gebied van kosten besparen.” Volgens haar neemt Aldi in Nederland al „energie-efficiëntie maatregelen” in filialen, kantoren en distributiecentra. Grote supermarktketens als Jumbo en Albert Heijn willen niet reageren op de vraag of zij eerdere winkelsluiting overwegen om energie te besparen. 
Ze verwijzen naar hun belangenorganisatie Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL).

Coronabesmettingen

Volgens het CBL zijn er „geen plannen in de sector” om eerder te sluiten. „Mede gezien de oplopende coronabesmettingen is dit ook niet wenselijk”, benadrukt CBL-woordvoerder Lisa Martis. „Hoe supermarktketens tegen verduurzaming aankijken, verschilt nogal onderling”, erkent ze. „Het thema staat op onze agenda.”

Albert Heijn-woordvoerder Pauline van den Brandhof meldt dat het bedrijf versneld werkt aan zuiniger omgaan met energie. Zo gebruikt de keten meer led-verlichting en nieuwe technologie voor energiezuinige koelingen. „Als de winkels „s avonds dicht zijn en er zijn nog medewerkers aanwezig, worden de lichten gedimd.” Jumbo wilde verder niet reageren.